ผลกระทบระหว่างสัญญาเช่า ด้านผู้เช่า ต่ออัตราส่วนทางการเงิน ตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า: กรณีศึกษา บริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย

โดย นางสาว▇▇▇▇▇▇ ยอดเพชร

การค้นคว้า▇▇▇▇▇▇▇▇เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตร บัญชีมหาบัณฑิต

▇▇▇▇▇▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇

ปีการศึกษา 2563

▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇

ผลกระทบระหว่างสัญญาเช่า ด้านผู้เช่า ต่ออัตราส่วนทางการเงิน ตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า: กรณีศึกษา บริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย

โดย

นางสาว▇▇▇▇▇▇ ยอดเพชร

การค้นคว้า▇▇▇▇▇▇▇▇เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตร บัญชีมหาบัณฑิต

▇▇▇▇▇▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇

ปีการศึกษา 2563

▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇

EFFECT BETAWEEN LEASES AND THE FINANCIAL RATIOS OF TFRS16 LEASES: A CASE OF LISTED COMPANIES IN

THE STOCK EXCHANGE OF THAILAND

BY

MISS WALAIPHON YOTPHET

AN INDEPENDENT STUDY SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF ACCOUNTING FACULTY OF COMMERCE AND ACCOUNTANCY

THAMMASAT UNIVERSITY ACADEMIC YEAR 2020

COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSITY

28 BกøчคB 2564

หัวข้อการค้นคว้า▇▇▇▇▇ ผลกระทบระหว่างสัญญาเช่า ด้านผู้เช่า ต่ออัตราส่วน ทางการเงินตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า: กรณีศึกษา บริษัทจดทะเบียนใน ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย

ชื่อผู้เขียน นางสาว▇▇▇▇▇▇ ยอดเพชร

▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇

▇▇▇▇▇▇▇▇/คณะ/▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ธรรมศาสตร์

▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ปรึกษาการค้นคว้า▇▇▇▇▇ รองศาสตราจารย์ ▇▇. ▇▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇ศึกษา 2563

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ของงานวิจัยครั้งนี้เพื่อ▇▇▇▇▇▇▇กระทบอัตราส่วนทางการเงินที่สำคัญด้านผู้เช่า ภายหลังจากการปฏิบัติตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า ซึ่งนำมาใช้ แทนมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 17 (ปรับปรุง 2560) เรื่อง สัญญาเช่า ของบริษัทจดทะเบียนในตลาด หลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (งานวิจัยฉบับนี้ได้จัดทำในช่วง 10 สิงหาคม 2563 – 30 พฤศจิกายน

2563) โดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากงบการเงินรอบบัญชี 31 ธันวาคม 2562 และ 31 มีนาคม 2563

และหมายเหตุประกอบงบการเงินในไตรมาสที่ 1 ของงวดสิ้นสุด 31 มีนาคม 2563 และ 30 มิถุนายน

2563 ที่เปิดเผยผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงนโยบายการบัญชีเนื่องจากการนำมาตรฐานการ รายงานทางการเงิน▇▇▇▇▇▇ถือปฏิบัติใช้ ทั้งนี้กลุ่มตัวอย่าง คือบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ แห่งประเทศไทยเฉพาะกลุ่ม SET จำนวน 475 บริษัท โดย▇▇▇▇▇▇รวมกลุ่มธุรกิจการเงิน และบริษัทที่ เปิดเผยข้อมูลไม่ครบถ้วน โดยบริษัทส่วนใหญ่ใช้วิธี Modified Retrospective Approach ในการ บันทึกบัญชีสัญญาเช่า การวิเคราะห์ข้อมูลได้ใช้สถิติเชิงพรรณนา และทำการทดสอบความแตกต่าง ผลกระทบของอัตราส่วนทางการเงินก่อนและหลังจากการนำมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่ามาปฏิบัติใช้ จึงใช้การวิเคราะห์การทดสอบ Paired-Samples T-Test ผลการวิจัยพบว่า อัตราผลตอบแทนต่อส่วนของผู้ถือหุ้น มีทิศทางการเปลี่ยนแปลงที่ลดลง ที่

ระดับความ▇▇▇▇▇▇▇▇▇ร้อยละ 95 และอัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้น อัตราส่วนหนี้สินต่อสินทรพย์

มีทิศทางการเปลี่ยนแปลงที่▇▇▇▇▇ขึ้น ที่ระดับความ▇▇▇▇▇▇▇▇▇ร้อยละ 99 ซึ่งเป็นไปในทิศทางที่ IASB

คาดการณ์ไว้ นอกจากนี้ยังพบว่ากลุ่มอุตสาหกรรมที่▇▇▇▇▇▇▇▇กระทบจากการปฏิบัติตามมาตรฐานการ รายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า ต่ออัตราส่วนทางการเงินมากที่สุด ได้แก่ กลุ่ม อุตสาหกรรมเทคโนโลยี และกลุ่มอุตสาหกรรมบริการ ซึ่งการเปลี่ยนแปลงของอัตราส่วนทางการเงิน หลังปฏิบัติตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า ส่งผลกระทบในแง่ลบทั้ง ต่อกิจการ และนักลงทุน เนื่องจากอาจทำให้มีผลกระทบในทางลบต่อราคาหลักทรัพย์ของกิจการได้ เนื่องจากอัตราส่วนทางการเงินที่เปลี่ยนไป อีกทั้งยังอาจทำให้กิจการไม่▇▇▇▇▇▇ปฏิบัติตามเงื่อนไขการ ดำรงอัตราส่วนทางการเงินของสัญญากู้ยืมเงินที่มีอยู่เดิมได้ ดังนั้นผู้ใช้งบกา รเงินเมื่อทราบถึง ผลกระทบของมาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับนี้ ก็▇▇▇▇▇▇จะใช้ความระมัดระวังในการนำตัวเลข ในงบการเงินไปใช้ในการวิเคราะห์ รวมถึงผู้บริหารของกิจการ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇กระทบจากมาตรฐานใหม่ นี้อย่างละเอียด เพื่อทำความเข้าใจ และประเมินผลกระทบ▇▇▇▇▇▇จะเกิดขึ้น และเตรียมความพร้อมใน การสื่อสารกับผู้ใช้งบการเงินเพื่อให้เข้าใจผลกระทบที่เกิดขึ้น

คำสำคัญ: มาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 17 เรื่อง สัญญาเช่า, มาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า, ผู้เช่า, สัญญาเช่า, อัตราส่วนทางการเงิน, บริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ แห่งประเทศไทย กลุ่ม SET

Independent Study Title EFFECTS BETAWEEN LEASES AND THE FINANCIAL

RATIOS OF TFRS16 LEASES: A CASE OF LISTED COMPANIES IN THE STOCK EXCHANGE OF THAILAND

Author Miss ▇▇▇▇▇▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇▇▇

Degree Master of Accounting

Major Field/Faculty/University Accounting

Commerce and Accountancy Thammasat University

Independent Study Advisor Associate Professor ▇▇▇▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇, Ph.D. Academic Year 2020

ABSTRACT

The purpose of this study is to examine the significant impacts on financial ratios for the lessee after applying the TFRS16, which will be adopted to supersede TAS17 (revised 2017) for Listed Companies in the Stock Exchange of Thailand (SET). Data was collected for 10 August to 30 November 2020 from financial statements as of 31 December 2019 and 31 March 2020 and notes to financial statements for the first quarter of 2020 indicating the cumulative impact of policy change in accounting policies due to the adoption of new financial reporting standards related to TFRS16 “leases” in first quarter financial statements as of 31 March 2021 and 30 June 2021. The samples of this research are 475 listed companies in the SET Index, excluding financial sector companies and those with incomplete data disclosure. Most of the companies used the modified retrospective approach to record account for the leases. The research uses descriptive statistics for data analysis and test for differences in the effects of financial ratios, before and after the implementation of TFRS 16 on leases and using the test analysis Paired-Samples T-Test.

The results show that Return on Equity (ROE) decreased at the confidence level of 99 percent, whereas Debt to Equity ratio (DE Ratio) and Debt to Total Asset ratio

increased at the confidence level of 95 percent, which is consistent as International Accounting Standards Board (IASB) predicted. In addition, the industry groups that most affected by the implementation of TFRS 16 leases to financial ratios were the technology and service industry. The change in financial ratios after the implementation of TFRS 16 “Leases” has a negative impact on both of the company and investors. As it may have a negative impact on the securities prices of their entities due to the suddenly change in financial ratios. Moreover, the company may be unable to comply with the conditions to maintain the financial ratios of the existing loan agreements. Therefore, when the users of financial statements realized the impacts of this financial reporting standard change, they should be aware to use the figures in the financial statement for ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇. Moreover, management team should carefully study the impact of this new TFRS to understand and assess the impact that may occur. So, the company can communicate and explain to the users of financial statements to understand the impacts.

Keywords: TAS 17, TFRS16, Lessee, Leases, Financial ratios, Stock Exchange of Thailand (SET).

กิตติกรรมประกาศ

งานค้นคว้า▇▇▇▇▇ฉบับนี้สำเร็จลุล่วงได้ด้วยความ▇▇▇▇▇และความช่วยเหลืออย่างดีจาก▇▇▇▇▇▇▇ ▇▇▇ปรึกษาการค้นคว้า▇▇▇▇▇ รองศาสตราจารย์ ▇▇. ▇▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇▇▇▇▇ ที่▇▇▇▇▇ให้คำปรึกษา รับฟังปัญหา และคำแนะนำ ตลอดจนสละเวลาในการตรวจทานงานวิจัยฉบับนี้ จนทำให้งานวิจัยฉบับนี้เสร็จ ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇สำเร็จใน▇▇▇▇▇▇ และขอบพระคุณ รองศาสตราจารย์ ดร. มนวิกา ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ ที่มาเป็น คณะกรรมการสอบการค้นคว้า▇▇▇▇▇ และให้คำแนะนำที่เป็นประโยชน์ในการปรับปรุงแก้ไขงานวิจัย ฉบับนี้ให้เสร็จ▇▇▇▇▇▇▇ยิ่งขึ้น

ผู้วิจัยกราบขอบพระคุณบิดา ▇▇▇▇▇ ▇▇▇สาว และเพื่อนสนิททุกท่าน ▇▇▇▇▇▇คอยให้กำลังใจและ ให้การสนับสนุนด้านการเรียน รวมถึงเพื่อนร่วมงาน และเพื่อนๆ กลุ่ม MAP 16 ที่ช่วยรับฟังปัญหา เป็นที่ปรึกษา และให้กำลังใจให้ผู้วิจัยเสมอมาจนสำเร็จการศึกษา

สุดท้ายนี้ผู้วิจัย▇▇▇▇ว่างานวิจัยฉบับนี้จะเป็นประโยชน์ต่อการค้นคว้าต่อผู้ที่สนใจ หากงานวิจัยนี้มีข้อผิดพลาดประการใด ทางผู้วิจัยต้องขออภัยมา ณ ที่นี้

นางสาว▇▇▇▇▇▇ ยอดเพชร

2.1 ข้อมูลทั่วไปเกี่ยวกับบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย 3

2.2 มาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 17 (ปรับปรุง 2560) เรื่องสัญญาเช่า 4

2.3 มาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า 9

2.4 สรุปความแตกต่างที่สำคัญและผลกระทบของมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 12

17 (ปรับปรุง 2560) เรื่องสัญญาเช่า และมาตรฐานการรายงานทาง การเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า

2.5 งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง 17

2.6 ตัวอย่างประกอบการคำนวณสัญญาเช่า ตามมาตรฐานการรายงานทาง 18

การเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า

2.7 การวิเคราะห์อัตราส่วนทางการเงินที่สำคัญ 28

2.8 สมมติฐานงานวิจัย 29

บทที่ 3 วิธีการวิจัย 31

3.1 การกำหนด▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ในการศึกษาและการเลือกกลุ่มตัวอย่าง 31

3.2 การเก็บรวบรวมข้อมูล 33

3.3 การวิเคราะห์ข้อมูล 33

บทที่ 4 ผลการวิจัยและอภิปรายผล 34

4.1 การวิเคราะห์สถิติเชิงพรรณนาข้อมูลทั่วไปของกลุ่มบริษัทจดทะเบียนใน 35

ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยในกลุ่ม SET

4.2 การวิเคราะห์สถิติเชิง▇▇▇▇▇▇ของผลการทดสอบสมมติฐาน 38

4.3 การอภิปรายผล 44

บทที่ 5 สรุปผลการวิจัยและข้อเสนอแนะ 46

5.1 สรุปผลการวิจัย 46

5.2 ข้อจำกัดของงานวิจัย 48

5.3 ข้อเสนอแนะสำหรับงานวิจัยใน▇▇▇▇▇ 48

รายการอ้างอิง 49

ภาคผนวก 52

ประวัติผู้เขียน 69

สารบัญตาราง

ตารางที่ หน้า

2.1 สรุปเปรียบเทียบ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇เปลี่ยนแปลงที่สำคัญ ที่แตกต่างกันในฝั่งผู้เช่า 13

ระหว่างมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 17 และมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16

2.2 ผลกระทบที่คาดว่าจะกระทบต่องบแสดงฐานะการเงินฝั่งผู้เช่า 14

2.3 ผลกระทบที่คาดว่าจะกระทบต่องบกำไรขาดทุนฝั่งผู้เช่า 15

2.4 ผลกระทบที่คาดว่าจะกระทบต่องบกระแสเงินสดฝั่งผู้เช่า 16

2.5 การคำนวณบัญชีหนี้สิน▇▇▇▇▇▇▇▇เช่า ตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน 19

ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า

2.6 ตารางแสดงการคำนวณ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ และรับรู้ค่าเสื่อมราคา 21

2.7 การนำเสนองบการเงินสำหรับรายการบันทึกบัญชีค่าเช่า 22

2.8 สรุปผลกระทบจากการนำร่างมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 30

เรื่องสัญญาเช่า มาปฏิบัติใช้ต่ออัตราส่วนทางการเงินที่สำคัญ

3.1 จำนวน▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ในการศึกษา 32

3.2 จำนวน▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ศึกษา แยกตามกลุ่มอุตสาหกรรม 32

4.1 สรุปวิธีปฏิบัติทางการบัญชีสำหรับการนำมาตรฐานการรายงานทางการเงิน 34

ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่ามาถือปฏิบัติครั้งแรกของกลุ่มตัวอย่าง

4.2 วิเคราะห์ขนาดสินทรัพย์ หนี้สิน ก่อนและหลังใช้มาตรฐานการรายงานทาง 35

การเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า

4.3 วิเคราะห์ค่าสถิติเชิงพรรณนา ของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่ง 35

ประเทศไทย ในกลุ่ม SET โดยจำแนกตามอัตราส่วนทางการเงิน

4.4 วิเคราะห์ค่าเฉลี่ยของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย 36

โดยจำแนกตามอัตราส่วนทางการเงินก่อนและหลังนำมาตรฐานการรายงาน ทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า มาปฏิบัติใช้ โดยจำแนกตามวิธีปฏิบัติ ทางบัญชีทั้ง 3 วิธี

4.5 ผลการวิเคราะห์สถิติเชิง▇▇▇▇▇▇โดยใช้วิธี Paired Sample T -Test ซึ่งเป็น 38

การทดสอบผลกระทบต่ออัตราส่วนทางการเงินก่อนและหลังนำมาตรฐานการ รายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่ามาถือปฏิบัติครั้งแรก

4.6 ผลการวิเคราะห์การทดสอบผลกระทบต่ออัตราส่วนทางการเงินก่อนและ 39

หลังจากมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า มีผล บังคับใช้ ซึ่งจำแนกเป็นกลุ่มอุตสาหกรรม โดยใช้การทดสอบ Paired Sample T-Test

4.7 ผลการวิเคราะห์การทดสอบผลกระทบต่ออัตราส่วนทางการเงินก่อนและ 43

หลังจากมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า มีผล บังคับใช้สำหรับบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ซึ่ง จำแนกตามวิธีปฏิบัติทางบัญชีทั้ง 3 วิธี โดยใช้การทดสอบ Paired Sample T- Test

บทที่ 1

บทนำ

1.1 ที่มาและความสำคัญ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ▇▇▇▇▇▇▇กระทบระหว่างสัญญาเช่า ด้านผู้เช่าต่ออัตราส่วน ทางการเงินตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญา▇▇▇▇ ▇▇▇มีผลบังคับใช้สำหรับ งบการเงินที่มีรอบบัญชีที่เริ่มในหรือหลัง▇▇▇▇▇▇ 1 ▇▇▇▇▇▇ 2563 โดยมาตรฐานฉบับนี้ได้กำหนด หลักการของการรับรู้รายการ การวัด▇▇▇▇▇▇ การแสดงรายการและการเปิดเผยข้อมูลของสัญญาเช่า และกำหนดให้ผู้เช่ารับรู้สินทรัพย์และหนี้สินสำหรับสัญญาเช่าทุกรายการที่มีระยะเวลาในการ เช่า มากกว่า 12 เดือนเว้นแต่สินทรัพย์อ้างอิงนั้นมี▇▇▇▇▇▇ต่ำ โดยประการที่สำคัญของการเปลี่ยนแปลงของ มาตรฐานฉบับนี้คือก่อนหน้าที่จะมาใช้มาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับที่ 16 บริษัทฝั่งผู้เช่ารับรู้ รายการเช่าประเภทต่างๆ เป็นสัญญาเช่า▇▇▇▇▇▇งาน โดยไม่ต้องรับรู้รายการสินทรัพย์และหนี้สินที่เกิด จากสัญญาเช่าไว้ในงบการเงิน เพียงแค่เปิดเผยรายการในส่วนของนอกงบแสดงฐานะการเงิน โดยเป็น ภาระผูกพันในหมายเหตุประกอบงบการเงิน และจะแสดงค่าเช่าเป็นค่าใช้จ่ายในงบกำไรขาดทุน ซึ่ง คาดการณ์ว่าหลังจากมาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับที่ 16 มีผลบังคับใช้ ฝ่ายบริหารของแต่ละ บริษัทฯ จะต้องพิจารณาสัญญาเช่าแต่ละฉบับว่าเข้าองค์ประกอบหรือไม่ ถ้าหากเข้าองค์ประกอบก็ ต้องบันทึกสินทรัพย์และหนี้สินเข้ามาในงบการเงิน ซึ่งวิธีการบัญชีนี้จะส่งผลให้การนำเสนอสินทรัพย์ และหนี้สินของผู้เช่าเป็นตัวแทนอัน▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇มากขึ้นรวมทั้งยัง▇▇▇▇▇การเปิดเผยข้อมูลซึ่งจะสะท้อน สภาพความเสี่ยงทางการเงินและเงินทุนของผู้เช่า▇▇▇▇▇ขึ้น โดยอาจจะส่งผลกระทบต่องบการเงินและ อัตราส่วนทางการเงินที่สำคัญ อีกทั้งยังส่งผลกระทบต่อกิจการในหลายกลุ่มอุตสาหกรรมที่ส่วนใหญ่ใช้ วิธีการเช่าแบบ▇▇▇▇▇▇งานอีกด้วย และประกอบกับมีงานวิจัยของปีก่อนหน้าที่มีการ▇▇▇▇▇▇▇กระทบ ของมาตรฐานฉบับนี้สำหรับ SET 100 (นางสาว▇▇▇▇▇▇, 2561) โดย ณ ขณะนั้นมาตรฐานฉบับนี้ยัง ▇▇▇▇▇▇มีผลบังคับใช้ และมีข้อจำกัดในส่วนของการคาดการณ์ของตัวเลขที่คาดว่าจะมีกระทบกับ มาตรฐานฉบับนี้ โดยในปีนี้ข้าพเจ้าจึงสนใจที่จะทำการศึกษาอีกครั้งสำหรับบริษัทจดทะเบียนในตลาด หลักทรัพย์ โดยหลังจากที่แต่ละบริษัทฯ ต้องบันทึกผลกระทบเข้าไปในงบการเงินแล้วเพื่อเป็นการ ยืนยันผลการศึกษาของครั้งก่อนหน้าและการคาดการณ์ของผู้ที่เกี่ยวข้องว่าเป็นไปตามสิ่งที่คาดการณ์ ไว้หรือไม่

1.2 วัตถุประสงค์งานวิจัย

วัตถุประสงค์งานวิจัยครั้งนี้เพื่อ▇▇▇▇▇▇▇กระทบระหว่างสัญญาเช่า ฝั่งผู้เช่าต่ออัตราส่วนทาง การเงิน ตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญา▇▇▇▇ ▇▇▇มีผลบังคับใช้สำหรับงบ การเงินที่มีรอบบัญชีที่เริ่มในหรือหลัง▇▇▇▇▇▇ 1 ▇▇▇▇▇▇ 2563 หลังจากการเปลี่ยนแปลงการจัดประเภท สัญญาเช่าของฝั่งผู้เช่า ของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย

1.3 ขอบเขตของงานวิจัย

การศึกษางานวิจัยครั้งนี้▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇กระทบของมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับ ที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า กับอัตราส่วนทางการเงินที่สำคัญ ด้านผู้เช่า ของบริษัทจดทะเบียนในตลาด หลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (SET) โดยใช้ข้อมูลงบการเงินของปี 2562 ณ 31 ธันวาคม 2562 และ 31

มีนาคม 2563 และศึกษาข้อมูลงบการเงินสำหรับไตรมาส 1 ของรอบบัญชีที่เริ่มในหรือหลัง▇▇▇▇▇▇ 1

▇▇▇▇▇▇ 2563 สำหรับงบการเงินสิ้นสุด 31 มีนาคม 2563 และ 30 มิถุนายน 2563 (สำหรับรอบ ระยะเวลาบัญชี 31 ธันวาคม และ 31 มีนาคม) ซึ่งเป็นการเปิดเผยผลสะสมจากการเปลี่ยนแปลง นโยบายบัญชีการบัญชีจากการนำมาตรฐานการรายงานทางการเงิน▇▇▇▇▇▇ถือปฏิบัติ

1.4 ประโยชน์ที่จะได้รับ

ช่วยทำให้ผู้ใช้งบการเงินทราบถึง ผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงของงบการเงินในฝั่งผู้เช่า ต่ออัตราส่วนทางการเงินที่สำคัญหลังจากนำมาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญา เช่า มาถือปฏิบัติใช้ เพื่อให้สะท้อนงบการเงิน ผลการ▇▇▇▇▇▇งานของบริษัทฯ มากขึ้น ให้เห็น▇▇▇▇▇▇มี สิทธิ์การครอบครองการใช้สินทรัพย์และการจัดหาเงินทุนเพื่อให้ได้มาซึ่ง▇▇▇▇▇▇▇▇▇ ▇▇▇▇ ไปกู้ธนาคาร เป็นต้น และใช้ประกอบการตัดสินใจลงทุนหรือเปลี่ยนแปลงแผนการลงทุนต่อไปสำห รับนักลงทุน และในส่วนของธนาคารที่จะได้รับทราบตัวเลขหรือภาระหนี้สินที่มี และ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇มีของบริษัทฯ โดย นำไปพิจารณาสัดส่วนโครงสร้างเงินทุน ▇▇▇▇ อัตราส่วนหนี้สินต่อทุน เป็นต้น ยิ่งไปกว่านั้นทำให้บริษัท ฯ ทราบถึงวิธีปฏิบัติทางการบัญชี การตีความ เพื่อเตรียมความพร้อมหลังจากมาตรฐานการรายงาน ทางการเงินฉบับนี้มีผลบังคับใช้

บทที่ 2

วรรณกรรมและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง

งานวิจัยเรื่อง “ผลกระทบระหว่างสัญญาเช่า ด้านผู้เช่าต่ออัตราส่วนทางการเงินตาม มาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า สำหรับกรณีศึกษาบริษัทจดทะเบียนใน ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย” ผู้วิจัยได้เก็บรวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้อง ซึ่งประกอบด้วย

2.1 ข้อมูลทั่วไปเกี่ยวกับบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย

2.2 มาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 17 (ปรับปรุงปี 2560) เรื่องสัญญาเช่า

2.3 มาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า

2.4 สรุปความแตกต่างและผลกระทบของมาตรฐานบัญชีฉบับที่ 17 เรื่องสัญญาเช่า และมาตรฐาน การรายงานทางการเงินฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า

2.5 เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง

2.6 ตัวอย่างประกอบการคำนวณสัญญาเช่า ตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า

2.7 การวิเคราะห์อัตราส่วนทางการเงินที่สำคัญ

2.8 สมมติฐานงานวิจัย

2.1 ข้อมูลทั่วไปเกี่ยวกับบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย

ในปีพ.ศ. 2538 ตลาดหลักทรัพย์▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇พัฒนาอย่างต่อเนื่องและรวดเร็วของตลาด ทุนไทยตลอดระยะเวลา 2 ▇▇▇▇▇▇ ดังนั้นเพื่อเตรียมความพร้อมรองรับการเจริญเติบโตและ ความ▇▇▇▇▇▇▇▇ของนวัตกรรมทางการเงิน ตลาดหลักทรัพย์จึงได้ริเริ่มการคำนวณ SET 50 Index เพื่อ ใช้เป็นดัชนีอ้างอิง (Underlying Index) สำหรับการออกสินค้าและผลิตภัณฑ์ใหม่ เพื่อ▇▇▇▇▇ ประสิทธิภาพในการลงทุนแก่นักลงทุน โดยเฉพาะการออกตราสาร▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ Index Future และ Index Options ซึ่งเป็นตราสารที่▇▇▇▇ใช้อย่างกว้างขวางสำหรับบริหารความเสี่ยงจากการลงทุนใน ตลาดหลักทรัพย์ในระดับ▇▇▇▇ (ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย, 2556) สาเหตุที่ผู้วิจัยเลือกประชากรของบริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย เนื่องจาก ต้องการทราบถึงผลกระทบหลังจากการเปลี่ยนแปลงมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 17 เป็นมาตรฐานการ รายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16

ของบริษัทในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยทั้งหมด ซึ่งจะช่วยยืนยันว่ามาตรฐานการรายงานทาง การเงินฉบับนี้กระทบกับบริษัทนั้นอย่างไรบ้าง เพื่อให้นักลงทุนที่ลงทุนในบริษัทนั้นพิจารณาการลงทุน ต่อไป และเป็นประโยชน์กับผู้ใช้งบการเงินในการวิเคราะห์งบการเงินต่อไป

2.2 มาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 17 (ปรับปรุงปี 2560) เรื่องสัญญาเช่า

สัญญาเช่า หมายถึง สัญญาหรือข้อตกลงที่ผู้ให้เช่าสัญญาหรือข้อตกลงที่ผู้ให้เช่าให้▇▇▇▇▇แก้ผู้เช่าในการ ใช้สินทรัพย์สำหรับช่วงเวลาที่ตกลงกันเพื่อแลกเปลี่ยนกับค่าตอบแทน ซึ่งได้รับชำระในงวดเดียวหรือ หลายงวด

ประเภทของสัญญาตามมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 17 ซึ่ง สัญญาเช่าตามมาตรฐานการบัญชีฉบับนี้ถูก แบ่งออกเป็น 2 ประเภทด้วยกัน คือ

1. สัญญาเช่าการเงิน (Finance Lease) หมายถึง สัญญา▇▇▇▇▇▇▇ทำให้▇▇▇▇▇▇▇โอนความเสี่ยงและ ผลตอบแทนทั้งหมดหรือเกือบทั้งหมดที่ผู้เป็นเจ้าของพึงได้รับจากสินทรัพย์ให้แก่ผู้▇▇▇▇ ▇▇▇ว่าในที่สุด การโอนกรรมสิทธิ์จะเกิดขึ้นหรือไม่ ในการจัดประเภทสัญญาเช่าเป็นสัญญาเช่าการเงินหรือสัญญาเช่า▇▇▇▇▇▇งาน กิจการต้องพิจารณาถึง เนื้อหาของรายการมากกว่ารูปแบบ▇▇▇▇▇▇▇▇ตาม▇▇▇▇กิจการต้องจัดประเภทสัญญาเช่า เป็นสัญญา เช่าการเงินหากสัญญานั้นทำให้เกิดสถานการณ์ต่อไปนี้อย่างน้อยหนึ่งสถานการณ์ ดังนี้คือ

สถานการณ์ที่ 1. สัญญาเช่าโอนความเป็นเจ้าของในสินทรัพย์ให้แก่ผู้เช่าเมื่อสิ้นสุดระยะเวลาของ สัญญาเช่า

สถานการณ์ที่ 2. ผู้เช่ามี▇▇▇▇▇เลือกซื้อสินทรัพย์ด้วยราคาที่ต่ำกว่า▇▇▇▇▇▇ยุติธรรม ณ ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇เลือกซื้อ เกิดขึ้น โดยราคาตาม▇▇▇▇▇เลือกซื้อนั้นมีจำนวนต่ำกว่า▇▇▇▇▇▇ยุติธรรมของสินทรัพย์มาก ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇จะ ทำให้เกิดความแน่ใจอย่าง▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ ▇ วันเริ่มต้นของสัญญาเช่าว่า ผู้เช่าจะใช้▇▇▇▇▇เลือกซื้อ สินทรัพย์นั้น

สถานการณ์ที่ 3. ระยะเวลาของสัญญาเช่าครอบคลุมอายุการให้ประโยชน์เชิงเศรษฐกิจส่วนใหญ่ของ สินทรัพย์ แม้ว่าจะไม่มีการโอนกรรมสิทธิ์เกิดขึ้น

สถานการณ์ที่ 4. ณ วันเริ่มต้นของสัญญา▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ปัจจุบันของจำนวนเงินขั้นต่ำที่จะต้องจ่ายมีจำนวน เท่ากับ หรือเกือบเท่ากับ▇▇▇▇▇▇ยุติธรรมของสินทรัพย์▇▇▇▇▇▇▇

สถานการณ์ที่ 5. สินทรัพย์▇▇▇▇▇▇▇จะมีลักษณะเฉพาะเจาะจงจนกระทั่งมีผู้เช่าเพียงผู้เดียวที่▇▇▇▇▇▇ใช้ สินทรัพย์นั้นได้ โดย▇▇▇▇▇▇ต้องนำสินทรัพย์ดังกล่าวมาทำการดัดแปลงที่สำคัญ

จากสถานการณ์ทั้ง 5 ข้างต้น ตามมาตรฐานการบัญชีฉบับที่ 17 นี้ กำหนดให้ต้องพิจารณาข้อบ่งช้ีถึง สถานการณ์ใดสถานการณ์หนึ่งหรือหลายสถานการณ์รวม▇▇▇▇▇▇ทำให้▇▇▇▇▇▇จัดสัญญาเช่าเป็นสัญญา เช่าการเงินได้ ดังต่อไป

ข้อบ่งชี้ข้อ 1. หากผู้เช่า▇▇▇▇▇▇ยกเลิกสัญญา▇▇▇▇▇▇▇ และผู้เช่าเป็นผู้รับผิดชอบผล▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇เกิดกับ ผู้ให้เช่าเนื่องจากยกเลิกนั้น

ข้อบ่งชี้ข้อ 2. ผู้เช่าเป็นผู้ที่▇▇▇▇▇▇▇▇กำไรหรือผลขาดทุนจากการ▇▇▇▇▇▇ของ▇▇▇▇▇▇ยุติธรรมของ▇▇▇▇▇▇ คงเหลือ (ตัวอย่าง▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇▇ยุติธรรมของ▇▇▇▇▇▇คงเหลือที่อยู่ในรูปของค่า▇▇▇▇▇▇▇ผู้ให้เช่าลดให้ซึ่งรวม แล้วมีจำนวนเท่ากับส่วนใหญ่ของจำนวน▇▇▇▇▇▇รับจากการขาย▇▇▇▇▇▇คงเหลือ ณ วันสิ้นสุดสัญญาเช่า) ข้อบ่งชี้ข้อ 3. ผู้เช่า▇▇▇▇▇▇ต่อสัญญาเช่าครั้งที่สองด้วยการจ่ายค่า▇▇▇▇▇▇▇มีจำนวนต่ำกว่าค่าเช่าในตลาด อย่างเป็นนัยสำคัญ

2. สัญญาเช่า▇▇▇▇▇▇งาน (Operating Lease)

หมายถึง สัญญาที่มิใช่สัญญาเช่าทางการเงิน คือ เป็นสัญญา▇▇▇▇▇▇▇ผู้ให้▇▇▇▇▇▇▇▇▇โอนความเสี่ ยงและ ผลตอบแทนทั้งหมดหรือเกือบทั้งหมดที่ผู้เป็นเจ้าของพึงได้รับจากสินทรัพย์ไปให้แก่ผู้เช่า

การบันทึกรายการบัญชีสำหรับสัญญาเช่าการเงิน

1.ด้านผู้▇▇▇▇

▇ ▇▇▇▇▇▇สัญญาเช่าเริ่มมีผล ผู้เช่าต้องรับรู้สัญญาเช่าการเงินเป็นสินทรัพย์และหนี้สินในงบแสดงฐานะ การเงินของผู้เช่าด้วยจำนวนเงินเท่ากับ▇▇▇▇▇▇ยุติธรรมของสินทรัพย์▇▇▇▇▇▇▇ หรือ▇▇▇▇▇▇ปัจจุบันของ จำนวนเงินขั้นต่ำที่ต้องจ่ายแล้วแต่จำนวนใดจะต่ำกว่า ซึ่ง▇▇▇▇▇▇▇ ▇ ▇▇▇▇▇▇เริ่มต้นของสัญญาเช่า ส่วน อัตราคิดลดในการคำนวณ▇▇▇▇▇▇ปัจจุบันของจำนวนเงินขั้นต่ำที่จะต้องจ่าย นั้นจะต้องใช้อัตราดอกเบี้ย ตามนัยของสัญญาเช่าหาก▇▇▇▇▇▇กำหนดได้ หากไม่▇▇▇▇▇▇หาอัตราดอกเบี้ยนั้น▇▇▇ ▇▇ให้ใช้อัตรา ดอกเบี้ยเงินกู้ยืมส่วน▇▇▇▇▇ของผู้เช่าเป็นอัตราคิดลด และต้นทุนทางตรง▇▇▇▇▇แรกของผู้เช่าต้องรวมเป็น ส่วนหนึ่งของต้นทุน▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇รับรู้

การวัด▇▇▇▇▇▇ภายหลังการรับรู้เริ่มแรก ก็คือ จำนวนเงินขั้นต่ำที่ต้องจ่ายต้องนำมาแยกเป็นค่าใช้จ่ายทางการเงินและส่วนที่จะนำไปลดหนี้สินที่ยัง ▇▇▇▇▇▇ชำระ ค่าใช้จ่ายทางการเงินต้อง▇▇▇▇▇▇▇ให้กับงวดต่างๆ ตลอดอายุสัญญาเช่าเพื่อทำให้อัตรา ดอกเบี้ยแต่ละงวดเป็นอัตรา▇▇▇▇▇สำหรับยอดคงเหลือของหนี้สินที่เหลืออยู่แต่ละงวดค่า▇▇▇▇▇▇▇อาจ เกิดขึ้น บันทึกเป็นค่าใช้จ่ายในงวดที่เกิดรายการ ส่วนนโยบายการ▇▇▇▇▇▇เสื่อมสำหรับสินทรัพย์เสื่อมสภาพ▇▇▇▇▇▇▇ต้องสอดคล้องกับวิธีการ▇▇▇▇▇▇เสื่อม ราคาของสินทรัพย์เสื่อมสภาพซึ่งกิจการเป็นเจ้าของ และค่าเสื่อมราคาที่รับรู้ต้องคำนวณตามเกณฑ์ที่

ระบุไว้ในมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 16 เรื่อง ที่ดิน อาคารและอุปกรณ์ และมาตรฐานการบัญชี ฉบับ ที่ 38 ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ไม่มีตัวตน หากไม่มีความแน่นอนอย่าง▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ผู้เช่าจะเป็นเจ้าของ สินทรัพย์เมื่ออายุสัญญาเช่าสิ้นสุดลง ผู้เช่าต้องตัดค่าเสื่อมราคาของสินทรัพย์ให้หมดภายในอายุ สัญญาเช่าหรืออายุการให้ประโยชน์แล้วแต่อายุใดจะสั้นกว่า

การเปิดเผยข้อมูล

ผู้เช่าต้องเปิดเผยข้อมูลตามข้อกำหนดที่ระบุในมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 7 เรื่องการ เปิดเผยข้อมูลสำหรับเครื่องมือทางการเงิน โดยผู้เช่าต้องเปิดเผยข้อมูลสำหรับสัญญาเช่าการเงิน เพิ่มเติมดังนี้

1. ▇▇▇▇▇▇ตามบัญชี▇▇▇▇▇ ▇ ▇▇▇▇▇▇▇รอบระยะเวลาการรายงานสำหรับสินทรัพย์แต่ละประเภท

2. การกระทบยอด ณ วันสิ้นสุดรอบระยะเวลารายงานระหว่างจำนวนเงินขั้นต่ำที่ต้องจ่ายทั้งสิ้น กับ▇▇▇▇▇▇ปัจจุบันของจำนวนเงินขั้นต่ำที่ต้องจ่ายทั้งสิ้น นอกจากนั้น ณ ▇▇▇▇▇▇▇รอบระยะเวลา รายงาน กิจการต้องเปิดเผยจำนวนเงินขั้นต่ำที่ต้องจ่ายทั้งสิ้นและ▇▇▇▇▇▇ปัจจุบันของจำนวน เงินขั้นต่ำที่ต้องจ่ายทั้งสิ้นสำหรับระยะเวลาแต่ละช่วงต่อไปนี้

2.1 ระยะเวลาไม่เกินหนึ่งปี

2.2 ระยะเวลาที่เกินหนึ่งปีแต่ไม่เกินห้าปี

2.3 ระยะเวลาที่เกินห้าปี

3. ค่า▇▇▇▇▇▇▇เกิดขึ้นที่รับรู้เป็นค่าใช้จ่ายในงบกำไรขาดทุนสำหรับงวด

4. จำนวนเงินขั้นต่ำทั้งสิ้นที่คาดว่าจะได้รับใน▇▇▇▇▇จากการให้▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇บอกเลิกไม่▇▇▇ ▇ ▇▇▇ ▇▇▇▇รอบระยะเวลาการรายงาน

5. คำอธิบายโดยทั่วไปของข้อตกลง▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇มีสาระสำคัญของผู้เช่า ซึ่งรวมถึงรายการ ต่อไปนี้

2.ด้านผู้ให้เช่า

5.1 เกณฑ์ในการกำหนดจำนวนที่จะต้องจ่ายสำหรับค่า▇▇▇▇▇▇▇อาจเกิดขึ้น

5.2 เงื่อนไขของการต่ออายุสัญญาเช่าหรือเงื่อนไขของ▇▇▇▇▇เลือกซื้อและข้อกำหนด ให้ปรับราคาหรือปรับอัตรา

5.3 ข้อจำกัดที่กำหนดไว้ในสัญญา▇▇▇▇ ▇▇▇▇ข้อจำกัดเกี่ยวกับเงินปันผล การก่อหนี้ เพิ่มเติม และการทำสัญญาเช่าอื่นเพิ่มเติม

ผู้ให้เช่าต้องรับรู้สินทรัพย์ภายใต้สัญญาเช่าการเงินเป็นลูกหนี้ในงบแสดงฐานะการเงินด้วยจำนวนที่ เท่ากับเงินลงทุนสุทธิในสัญญาเช่า

การวัด▇▇▇▇▇▇ภายหลังการรับรู้เริ่มแรก ก็คือ การรับรู้รายได้ทางการเงินต้องขึ้นอยู่กับรูปแบบที่สะท้อนถึงอัตราผลตอบแทน▇▇▇▇▇ในแต่ละงวดข อง เงินลงทุนสุทธิของผู้ให้เช่า ซึ่งคงเหลือ▇▇▇▇▇▇▇▇เช่าการเงินนั้น

การเปิดเผยข้อมูล ผู้ให้เช่าต้องเปิดเผยข้อมูลตามข้อกำหนดที่ระบุในมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 7 เรื่อง การเปิดเผยข้อมูลสำหรับเครื่องมือทางการเงิน โดยผู้เช่าต้องเปิดเผยข้อมูลสำหรับสัญญาเช่ าการเงิน เพิ่มเติมดังนี้

1. การกระทบยอด ณ ▇▇▇▇▇▇▇รอบระยะเวลาการรายงาน ระหว่างผลรวมของเงินลงทุนขั้นต้น ทั้งสิ้น▇▇▇▇▇▇▇▇เช่ากับ▇▇▇▇▇▇ปัจจุบันของจำนวนเงินขั้นต่ำที่ลูกหนี้ต้องจ่าย▇▇▇▇▇▇▇▇เช่า นอกจากนั้น ณ ▇▇▇▇▇▇▇รอบระยะเวลารายงาน กิจการต้องเปิดเผยผลรวมของเงินลงทุนขั้นต้น ▇▇▇▇▇▇▇▇เช่าและ▇▇▇▇▇▇ปัจจุบันของจำนวนเงินขั้นต่ำที่ลูกหนี้ต้องจ่าย▇▇▇▇▇▇▇▇เช่าสำหรับ ระยะเวลาแต่ละช่วงต่อไปนี้

1.1 ระยะเวลาไม่เกินหนึ่งปี

1.2 ระยะเวลาที่เกินหนึ่งปีแต่ไม่เกินห้าปี

1.3 ระยะเวลาที่เกินห้าปี

2. รายได้ทางการเงินรอการรับรู้

3. ▇▇▇▇▇▇คงเหลือ▇▇▇▇▇▇ได้รับประกันซึ่งรวมอยู่ใน▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ของผู้ให้เช่า

4. ค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญของจำนวนเงินขั้นต่ำที่ลูกหนี้ต้องจ่าย▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇คาดว่าจะเก็บ ▇▇▇▇▇▇

5. ค่า▇▇▇▇▇▇▇อาจเกิดขึ้นที่รับรู้เป็นรายได้ในงบกำไรขาดทุนสำหรับงวด

6. คำอธิบายทั่วไปของข้อตกลงที่สำคัญ▇▇▇▇▇▇▇▇เช่าของผู้ให้เช่า

การบันทึกรายการบัญชีสำหรับสัญญา▇▇▇▇▇▇งาน

ด้านผู้เช่า ผู้เช่าต้องรับรู้จำนวนเงินที่จ่าย▇▇▇▇▇▇▇▇เช่า▇▇▇▇▇▇งานเป็นค่าใช้จ่ายในงบกำไรขาดทุนตามวิธี เส้นตรงตลอดอายุสัญญาเช่า นอกจากจะมีเกณฑ์อื่นที่เป็นระบบซึ่งแสดงถึงประโยชน์ที่ผู้▇▇▇▇▇▇▇รับใน ช่วงเวลา โดยจำนวนเงินที่จ่าย▇▇▇▇▇▇▇▇เช่า▇▇▇▇▇▇งาน (ซึ่งไม่รวมต้นทุนในการให้บริการ ▇▇▇▇ ค่า ประกันภัยและค่าบำรุงรักษา) ต้องรับรู้เป็นค่าใช้จ่ายในงบกำไรขาดทุนตามวิธีเส้นตรง นอกจากว่าจะ

มีเกณฑ์อื่นที่เป็นระบบซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงประโยชน์ที่ผู้▇▇▇▇▇▇▇รับในช่วงเวลา แม้ว่าการจ่ายเงินจะไม่ เป็นไปตามเกณฑ์นั้น

การเปิดเผยข้อมูล

ผู้เช่าต้องเปิดเผยข้อมูลตามข้อกำหนดที่ระบุในมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 7 เรื่องการ เปิดเผยข้อมูลสำหรับเครื่องมือทางการเงิน โดยผู้เช่าต้องเปิดเผยข้อมูลสำหรับสัญญาเช่า▇▇▇▇▇▇งาน เพิ่มเติมดังนี้

1. จำนวนเงินขั้นต่ำที่ต้องจ่ายใน▇▇▇▇▇ทั้งสิ้นภายใต้สัญญาเช่า▇▇▇▇▇▇งานที่บอกเลิก▇▇▇▇▇▇ สำหรับระยะเวลาแต่ละช่วงต่อไปนี้

1.1 ระยะเวลาไม่เกินหนึ่งปี

1.2 ระยะเวลาที่เกินหนึ่งปีแต่ไม่เกินห้าปี

1.3 ระยะเวลาที่เกินห้าปี

2. จำนวนเงินขั้นต่ำทั้งสิ้นที่คาดว่าจะได้รับใน▇▇▇▇▇จากการ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇บอกเลิกไม่▇▇▇ ▇ ▇▇▇▇▇▇▇ รอบระยะเวลาการรายงาน

3. จำนวนเงินที่ต้องจ่าย▇▇▇▇▇▇▇▇เช่าและจำนวนเงินที่จะได้รับ▇▇▇▇▇▇▇▇ให้▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇รับรู้ใน งบกำไรขาดทุนสำหรับงวด ซึ่งแยกแสดงจำนวนเงินขั้นต่ำที่ต้องจ่าย ค่า▇▇▇▇▇▇▇อาจเกิดขึ้นและ จำนวนเงินที่จะได้รับจากสัญญาให้▇▇▇▇▇▇▇▇

4. คำอธิบายโดยทั่วไปของข้อตกลงสำคัญ ที่ผู้เช่าต้องปฏิบัติ▇▇▇▇▇▇▇▇เช่า ซึ่งรวมถึงรายการ ต่อไปนี้

ด้านผู้ให้เช่า

4.1 เกณฑ์ในการกำหนดจำนวนที่ต้องจ่ายสำหรับค่า▇▇▇▇▇▇▇อาจเกิดขึ้น

4.2 เงื่อนไขของการต่ออายุหรือเงื่อนไขของ▇▇▇▇▇เลือกซื้อและข้อกำหนดให้ปรับราคา หรือปรับอัตรา

4.3 ข้อจำกัดที่กำหนดไว้ในสัญญา▇▇▇▇ ▇▇▇▇ ข้อจำกัดเกี่ยวกับเงินปันผลการก่อหนี้ เพิ่มเติม และการทำสัญญาเช่าอื่นเพิ่มเติม

ผู้ให้เช่าต้องแสดง▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇อยู่ภายใต้สัญญาเช่า▇▇▇▇▇▇งานในงบแสดงฐานะการเงินตามลักษณะของ สินทรัพย์ โดยผู้ให้เช่าต้องรับรู้รายได้ค่าเช่าจากสัญญาเช่า▇▇▇▇▇▇งานในงบกำไรขาดทุนตามเกณฑ์ เส้นตรงตลอดอายุสัญญาเช่า นอกจากว่าจะมีเกณฑ์อื่นที่เป็นระบบซึ่งแสดงถึงรูปแบบของการได้รับ ประโยชน์ที่ลดลงจาก▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ให้เช่า

การ▇▇▇▇▇▇เสื่อมราคาของ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ให้เช่าต้องบันทึกโดยใช้เกณฑ์ที่สอดคล้องกับนโยบายการ▇▇▇▇▇▇ เสื่อมราคาตาม▇▇▇▇ของ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇คล้ายคลึงของผู้ให้เช่า และค่าเสื่อมราคาต้องคำนวณตามเกณฑ์ที่ กำหนดไว้ในมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 16 เรื่อง ที่ดิน อาคารและอุปกรณ์ และฉบับที่ 38 ▇▇▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇▇▇▇▇ไม่มีตัวตน

การเปิดเผยข้อมูล ผู้ให้เช่าต้องเปิดเผยข้อมูลตามข้อกำหนดที่ระบุในมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 7 เรื่อง การเปิดเผยข้อมูลสำหรับเครื่องมือทางการเงิน โดยผู้เช่าต้องเปิดเผยข้อมูลสำหรับสัญญาเช่า ▇▇▇▇▇▇งานเพิ่มเติมดังนี้

1. จำนวนเงินขั้นต่ำที่ต้องจ่ายใน▇▇▇▇▇ทั้งสิ้นภายใต้สัญญาเช่า▇▇▇▇▇▇งานที่บอกเลิก▇▇▇▇▇▇ สำหรับระยะเวลาแต่ละช่วงต่อไปนี้

1.1 ระยะเวลาไม่เกินหนึ่งปี

1.2 ระยะเวลาที่เกินหนึ่งปีแต่ไม่เกินห้าปี

1.3 ระยะเวลาที่เกินห้าปี

2. ค่า▇▇▇▇▇▇▇อาจเกิดขึ้นที่รับรู้เป็นรายได้ในงบกำไรขาดทุน

3. คำอธิบายโดยทั่วไปของข้อตกลงที่สำคัญ▇▇▇▇▇▇▇▇เช่าสำหรับผู้ให้เช่า

2.3 มาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า

มาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับนี้ไม่มีการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญในฝั่งผู้ให้เช่า โดยยัง▇▇ จัดประเภทสัญญาเช่าเป็นสัญญาเช่า▇▇▇▇▇▇งานหรือสัญญาเช่าการเงิน และบันทึกบัญชีสำหรับสัญญา ▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇แม้หลักการบัญชีหลักสำหรับผู้ให้เช่าจะไม่เปลี่ยนแปลง แต่มีเปลี่ยนแปลง ในส่วน ของคำนิยามของการเช่าเล็กน้อย ส่วนในด้านผู้▇▇▇▇▇▇▇มีการกำหนดหลักเกณฑ์พิจารณาใหม่สำหรับ การบัญชีของผู้เช่าโดยฝั่งผู้▇▇▇▇▇▇▇ต้องทำการจัดประเภทสัญญาเช่าเป็นสัญญาเช่าการเงินหรือสัญญา เช่า▇▇▇▇▇▇งานแล้ว แต่ผู้เช่าต้องรับรู้สินทรัพย์และหนี้สินที่เกิดจากสัญญาเช่าทุกสัญญา เว้นแต่สัญญา เช่าดังกล่าวจะเป็นสัญญาเช่าระยะสั้นซึ่งมีอายุไม่เกิน 12 เดือน โดยพิจารณาตามประเภทของ สินทรัพย์อ้างอิง หรือเป็นสัญญาเช่าซึ่งสินทรัพย์อ้างอิงมี▇▇▇▇▇▇ต่ำเมื่อสินทรัพย์นั้นเป็นสินทรัพย์ใหม่ โดยให้▇▇▇▇▇▇เลือกได้แต่ละสัญญา เป็นต้น ซึ่งผู้เช่า▇▇▇▇▇▇เลือกที่จะไม่รับรู้สินทรัพย์และหนี้สินจาก สัญญาเช่าดังกล่าวและรับรู้ค่า▇▇▇▇▇▇▇เกี่ยวข้องกับสัญญาเช่าเหล่านั้นเป็นค่าใช้จ่ายตามวิธีเส้นตรงตลอด อายุของสัญญาเช่าหรือตามเกณฑ์อื่นที่เป็นระบบหากเกณฑ์ดังกล่าวสะท้อนถึงรูปแบบที่ผู้▇▇▇▇▇▇▇รับ ประโยชน์▇▇▇▇▇กว่า โดย

สัญญาเช่า หมายถึง สัญญาหรือส่วนของสัญญาที่ผู้ให้เช่าให้▇▇▇▇▇แก่ผู้เช่าในการใช้สินทรัพย์ (สินทรัพย์ อ้างอิง) สำหรับช่วงระยะเวลาที่ตกลงกันเพื่อแลกเปลี่ยนกับสิ่งตอบแทน ซึ่งผู้ให้เช่ามี▇▇▇▇▇ในการ ควบคุมการใช้▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ระบุได้ โดยพิจารณาว่าได้รับ▇▇▇▇▇▇▇▇จะได้รับประโยชน์เชิงเศรษฐกิจเกือบ ทั้งหมดจากการใช้▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ระบุ และมี▇▇▇▇▇กำกับการใช้งาน▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ระบุได้ภายใต้มาตรฐานการ รายงานทางการเงินฉบับที่ 16 สำหรับ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇เกิดจากสัญญาเช่า (▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้สินทรัพย์) ซึ่งผู้เช่า รับรู้ในงบการเงิน ผู้เช่าต้องแสดงรายการ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ในงบแสดงฐานะการเงินแยกต่างหาก จากสินทรัพย์อื่น หรืออาจรวม▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ในรายการรายบรรทัดเดียวกับสินทรัพย์อ้างอิงที่จะ ถูกนำเสนอถ้ากิจการเป็นเจ้าของสินทรัพย์นั้นเองโดยผู้เช่าจะต้องทำการเปิดเผยข้อมูลว่า▇▇▇▇▇▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ถูกรวมไว้ในรายบรรทัดใดในงบแสดงฐานะการเงิน แต่กิจการต้องนำเสนอ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ ▇▇▇ใช้เป็นอสังหาริมทรัพย์เพื่อการลงทุนในงบแสดงฐานะการเงินถ้า▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้สินทรัพย์นั้นเป็นไป ตามคำนิยามของอสังหาริมทรัพย์เพื่อการลงทุน และสำหรับหนี้สิน▇▇▇▇▇▇▇▇เช่า ผู้เช่าต้องแสดง รายการแยกจากหนี้สินอื่นหรือหากผู้▇▇▇▇▇▇▇ได้แสดงรายการหนี้สิน▇▇▇▇▇▇▇▇เช่าแยกต่างหากผู้เช่า ต้องเปิดเผยข้อมูลว่าหนี้สิน▇▇▇▇▇▇▇▇เช่าถูกรวมไว้ในรายบรรทัดใดในงบแสดงฐานะการเงิน ส่วนใน งบกระแสเงินสด ผู้เช่าต้องจัดประเภทรายการ กล่าวคือ เงินสดจ่ายสำหรับส่วนของเงินต้นของหนี้สิน ▇▇▇▇▇▇▇▇เช่าจัดประเภทภายใต้กิจกรรมจัดหาเงิน , เงินสดจ่ายสำหรับส่วนของดอกเบี้ยของหนี้สิน ▇▇▇▇▇▇▇▇เช่าให้ปฏิบัติตามข้อกำหนดในมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 7 เรื่องกระแสเงินสด และจำนวน เงินที่ต้องจ่ายชำระ▇▇▇▇▇▇▇▇เช่าระยะสั้น เงินสดจ่ายสำหรับสัญญาเช่าของสินทรัพย์▇▇▇▇▇▇▇▇ค่ าต่ำ และการจ่ายชำระค่า▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇รวมอยู่ในการวัด▇▇▇▇▇▇หนี้สิน▇▇▇▇▇▇▇▇เช่าจัดประเภทภายใต้ กิจกรรม▇▇▇▇▇▇▇▇▇

▇▇▇บันทึกบัญชีในฝั่งผู้▇▇▇▇ ▇ ▇▇▇▇▇▇ทำสัญญา

เดบิต ▇▇▇▇▇▇▇▇▇สิทธิการใช้* xxx

ดอกเบี้ยจ่ายรอการตัดบัญชี xxx

เครดิต เจ้าหนี้สัญญาเช่า** xxx

*▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ เท่ากับ หนี้สิน▇▇▇▇▇▇▇▇เช่า บวก จำนวนเงินที่จ่ายไปล่วงหน้า▇▇▇▇▇▇▇▇เช่า หัก สิ่งจูงใจ▇▇▇▇▇▇รับ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ได้รับ บวก ต้นทุนทางตรงเริ่มแรกของผู้เช่า (ผู้เช่าเป็นคนจ่าย) บวก ต้นทุนการรื้อถอน

** จำนวนเงินที่ต้องจ่ายชำระ▇▇▇▇▇▇▇▇เช่า (เจ้าหนี้สัญญาเช่า) เท่ากับ ค่า▇▇▇▇▇▇ที่ บวก ราคาใช้▇▇▇▇▇ ของ▇▇▇▇▇ในการเลือกซื้อสินทรัพย์ (ถ้าแน่ใจว่าผู้เช่าจะใช้สิทธิ์ซื้อ) บวก ▇▇▇▇▇▇คงเหลือ▇▇▇▇▇▇รับประกัน บวกค่าปรับที่จ่ายเพื่อยกเลิกสัญญาเช่า บวก ค่าเช่า▇▇▇▇▇▇▇▇▇ขึ้นอยู่กับดัชนีหรืออัตรา

ณ ▇▇▇▇▇▇ชำระหนี้สิน▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇

▇ดบิต เจ้าหนี้สัญญาเช่า xxx

ดอกเบี้ยจ่าย xxx

เครดิต เงินสด/เงินฝากธนาคาร xxx

ณ สิ้นเดือน บันทึกค่าเสื่อมราคาตลอดอายุของ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ เดบิต ค่าเสื่อมราคา -▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ xxx

เครดิต ค่าเสื่อมราคาสะสม- ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ xxx

การปฏิบัติช่วงการเปลี่ยนแปลง

1. ผู้เช่าต้องรับรู้และวัด▇▇▇▇▇▇สัญญาเช่าทุกรายการที่เกิน 12 เดือน ที่ยัง▇▇ค้างใน▇▇▇▇▇▇มาตรฐาน การรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 มีผลบังคับใช้ และปรับปรุงงบการเงินสำหรับรอบบญ▇▇▇▇▇ มาตรฐานฉบับนี้มีผลบังคับใช้

2. ผู้เช่าจะต้องประเมินและจัดประเภทสัญญาเช่าทุกฉบับว่าเข้าเงื่อนไขมาตรฐานฉบับนี้หรือไม่

3. การนำมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่ามาใช้ ▇▇▇▇▇▇เลือกใช้ได้ แบบ Full Retrospective approach และ Modified Retrospective Approach โดย พิจารณาตามความเหมาะสมของแต่ละบริษัท

4. ไม่มีข้อผ่อนปรนสำหรับสัญญา▇▇▇▇▇▇▇มีอายุเกิน 1 ปี ▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇▇มาตรฐานการรายงานทาง การเงินฉบับนี้มีผลบังคับใช้ เหลืออายุสัญญาเช่าแค่ 5 เดือน จะ▇▇▇▇▇▇เป็นสัญญาเช่าระยะสั้น ▇▇▇▇▇▇เกิน 1 ปี ▇▇▇▇▇▇ตามมาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับนี้

5. วิธีการจะบันทึกบัญชีแบบ Full Retrospective approach

▪ จะถือเป็นการเปลี่ยนนโยบายบัญชี ซึ่งจะปรับเข้ากำไรสะสม

วิธีการจะบันทึกบัญชีแบบ Modified Retrospective Approach

▪ สัญญาเช่า▇▇▇▇▇▇งานที่คงเหลืออยู่ดังกล่าวเป็นสัญญาแบบ Type A ให้รับรู้หนี้สิน และ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ ▇▇ต่างของ▇▇▇▇▇▇ทั้งสองรายการให้รับรู้ในกำไรสะสม ณ ▇▇▇▇▇▇เริ่ม ใช้มาตรฐานฉบับนี้

▪ หนี้สิน▇▇▇▇▇▇▇▇เช่า ให้วัด▇▇▇▇▇▇โดยใช้ Present Value ของค่าเช่าคงเหลือ▇▇▇ ▇▇▇▇▇ โดยใช้อัตราคิดลด ณ ▇▇▇▇▇▇เริ่มใช้มาตรฐานฉบับนี้

▪ ▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้สินทรัพย์ให้คำนวณหาค่าเช่าเฉลี่ย ณ ▇▇▇▇▇▇ใช้มาตรฐานฉบับนี้ โดยให้หา ▇▇▇▇▇▇ปัจจุบันของเงินที่จะต้องจ่าย โดยใช้อัตราคิดลดที่เหมาะสม ณ ▇▇▇▇▇▇เริ่มใช้ มาตรฐานฉบับนี้

▪ ในกรณีที่บริษัทตีความว่าเป็นสัญญาแบบ Type B ให้คำนวณหาหนี้สิน▇▇▇▇▇▇▇▇ เช่าตามวิธีใน Type A โดยให้▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้สินทรัพย์มี▇▇▇▇▇▇เท่ากับหนี้สิน▇▇▇ ▇▇▇▇▇เช่า

2.4 สรุปความแตกต่างและผลกระทบของมาตรฐานการบัญชีฉบับที่ 17 เรื่องสัญญาเช่า และ มาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า

มาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับที่ 16 เป็นโครงการการพัฒนามาตรฐานการบัญชี ร่วมกันระหว่างคณะกรรมการกำหนดมาตรฐานการบัญชีระหว่างประเทศ (IASB) และ คณะกรรมการ กำหนดมาตรฐานการรายงานทางการเงินของสหรัฐอเมริกา (FASB) ซึ่งมุ่ง▇▇▇▇ให้การนำเสนอสินทรัพย์ และหนี้สินของผู้▇▇▇▇▇▇▇สะท้อนให้เห็นในงบแสดงฐานะการเงิน แก้ไขปัญหารายการนอกงบแสดงฐานะ การเงินของบริษัทฝั่งผู้▇▇▇▇ ▇▇▇เกิดจากการปฏิบัติตามมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 17 เรื่อง สัญญาเช่า รวมทั้งการเปิดเผยข้อมูลที่จะทำให้มีความโปร่งใสของสภาพความเสี่ยงทางการเงินของผู้เช่า ซึ่ง หลักการบัญชีที่เปลี่ยนแปลงไปในด้านผู้เช่าตามเนื้อหาของมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า ทำให้เกิดข้อแตกต่างที่สำคัญในรายงานทางการเงิน ด้านผู้เช่าในหลายประเด็น ซึ่ง IASB (2016) ได้สรุปไว้ในราย▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇วิเคราะห์ผลกระทบทางด้านผู้เช่า ของมาตรฐานการ รายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า ดังนี้

ตารางที่ 2.1

สรุปเปรียบเทียบ👉ลักการที่เปลี่ยนแปลงที่สำคัญ ที่แตกต่างกันในฝั่งผู้เช่าระ👉ว่างมาตรฐานการบญชี ฉบับที่ 17 และมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16

ตารางที่ 2.2

ผลกระทบที่คาดว่าจะกระทบต่องบแสดงฐานะการเงินฝั่งผู้เช่า

** มีข้อยกเว้น▇▇▇▇▇▇ต้องปฏิบัติตาม โดยเป็นสัญญา▇▇▇▇▇▇▇มีอายุน้อยกว่า 12 เดือน และสัญญา▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇มี▇▇▇▇▇▇ ต่ำเมื่อสินทรัพย์นั้นเป็นสินทรัพย์ใหม่

ตารางที่ 2.3

ผลกระทบที่คาดว่าจะกระทบต่องบกำไรขาดทุนฝั่งผู้เช่า

** มีข้อยกเว้น▇▇▇▇▇▇ต้องปฏิบัติตาม โดยเป็นสัญญา▇▇▇▇▇▇▇มีอายุน้อยกว่า 12 เดือน และสัญญา▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇มี ▇▇▇▇▇▇ต่ำเมื่อสินทรัพย์นั้นเป็นสินทรัพย์ใหม่

ตารางที่ 2.4

ผลกระทบที่คาดว่าจะกระทบต่องบกระแสเงินสดฝั่งผู้เช่า

** มีข้อยกเว้น▇▇▇▇▇▇ต้องปฏิบัติตาม โดยเป็นสัญญา▇▇▇▇▇▇▇มีอายุน้อยกว่า 12 เดือน และสัญญา▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇มี ▇▇▇▇▇▇ต่ำเมื่อสินทรัพย์นั้นเป็นสินทรัพย์ใหม่

ที่มา : เอกสารประกอบการสัมมนาพิจารณ์ (FAP,2560) และ ปรับปรุงจาก Effects Analysis: IFRS 16 Lease by International Accounting Standards Board (IASB)

2.5 งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง

▇▇▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇▇▇ (2561) ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇กระทบต่ออัตราส่วนทางการเงินของร่างมาตรฐานการ รายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า ด้านผู้เช่า กรณีศึกษาบริษัทจดทะเบียนในตลาด หลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ในกลุ่ม SET100 พบว่าอัตราส่วนทางการเงิน ด้านผู้เช่า ก่อนและ หลังจากการ ปฏิบัติตามร่างมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า พบว่าเมื่อ กิจการมีการบันทึกสัญญาเช่า ▇▇▇▇▇▇งานไว้ในงบการเงิน อัตราส่วนทางการเงินที่สำคัญเปลี่ยนแปลง ไปอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และเป็นการเปลี่ยนแปลงที่ส่งผลทางลบกับกิจการเป็นส่วนใหญ่ คือ อัตราส่วนที่เกี่ยวข้องกับงบแสดงฐานะการเงิน ซึ่งจะทำให้อัตราส่วนทางการเงินที่ใช้วัดความเสี่ยง

(Risk Ratio) ▇▇▇▇ อัตราส่วนหนี้สินต่อทุน (Debt to equity ratio) และอัตราส่วนหนี้สินต่อสินทรพย์

รวม (Debt to capital ratio) ▇▇▇▇▇ขึ้นอย่างมีนัยสำคัญหากมีสัญญาเช่า▇▇▇▇▇▇งานมาก อัตราส่วนทุน หมุนเวียน (Current ratio) และอัตราผลตอบแทนจากสินทรัพย์ (Return on assets: ROA) จะลดลง เนื่องจากมีสินทรัพย์▇▇▇▇▇ขึ้น อัตราส่วนทางการเงินอื่นๆ ▇▇▇▇ อัตราผลตอบแทนผู้ถือหุ้น (Return on equity: ROE) อัตราการ หมุนของสินทรัพย์ (Asset turnover) และอัตราส่วนความ▇▇▇▇▇▇ในการ จ่ายดอกเบี้ย (Interest coverage ratio) ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇กระทบอย่างมีนัยสำคัญ

▇▇▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ (2550) ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇กระทบจากการเปลี่ยนแปลงสัญญาเช่า▇▇▇▇▇▇งาน เป็นสัญญาเช่าการเงิน ที่มีต่ออัตราส่วนทางการเงิน โดยศึกษาข้อมูลจากบริษัทจดทะเบียนในตลาด หลักทรัพย์แห่งประเทศไทยในปี 2548 พบว่าการเปลี่ยนแปลงวิธีบันทึกบัญชีแบบสัญญาเช่า ▇▇▇▇▇▇งานเป็นสัญญาเช่าการเงินจะมีผลกระทบต่ออัตรากำไรจากการ▇▇▇▇▇▇งาน และอัตรา ผลตอบแทนจากส่วนของผู้ถือหุ้นสูงขึ้น เนื่องจากสัญญาเช่าการเงินไม่ต้องบันทึกค่าเช่าในงบกำไร ขาดทุนแล้ว ทำให้กำไรสูงขึ้น โดยไม่ว่าจะเป็นช่วงแรกของสัญญาหรือช่วงปีหลังของสัญญา แต่ทำให้ อัตราส่วนผลตอบแทนส่วนของผู้ถือหุ้นลดลง อัตราผลตอบแทนจากสินทรัพย์รวม อัตราหมุนเวียน ของสินทรัพย์รวม และอัตราส่วนความ▇▇▇▇▇▇ในการชำระดอกเบี้ยลดลง เนื่องจากหลังจากมีการ ปรับปรุงทำให้แสดงถึงบริษัทต้องบันทึกสินทรัพย์และหนี้สินในงบแสดงฐานะการเงิน จึงทำให้ อัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้นสูงขึ้นเหมือนกัน

2.6 ตัวอย่างประกอบการคำนวณสัญญาเช่า ตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16

เรื่องสัญญาเช่า

บริษัท ก จำกัด (มหาชน) ทำสัญญาเช่าพื้นที่กับเจ้าของอาคาร โดยใช้พื้นที่เป็นสำนักงานใหญ่ ของบริษัทฯ ซึ่งมีรายละเอียดดังต่อไปนี้

- ระยะเวลาเช่าพื้นที่จำนวน 4 ปี เริ่มตั้งแต่ 1 ▇▇▇▇▇▇ 2561 – 31 ธันวาคม 2564 (เข้า เงื่อนไขที่ต้องรับรู้▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ และหนี้สิน▇▇▇▇▇▇▇▇เช่าเนื่องจากอายุสัญญาเช่า มากกว่า 1 ปีนับตั้งแต่▇▇▇▇▇▇สัญญาเช่าเริ่มมีผลและไม่เป็นสินทรัพย์อ้างอิงที่มี▇▇▇▇▇▇ต่ำ)

- ค่าเช่าพื้นที่ (Rental) ต่อเดือนเท่ากับ 240,000 บาท ** ส่วนใหญ่สัญญาจะแยกสัญญาเช่า กับสัญญาบริการเนื่องจากผู้ให้เช่าพื้นที่ช่วยเหลือเรื่องภาษี หัก ณ ที่จ่ายให้กับผู้เช่า ดังนั้นจึง ต้องพิจารณาค่าบริการเพิ่มเติม โดยในสัญญาจะบอกค่าค่าเช่า และค่าบริการต่อเดือนเท่ากัน คือ 120,000 บาท แต่ด้วย▇▇▇▇ค่าบริการจะไม่มีค่าบริการที่สูงมาก ดังนั้นจึงต้องนำค่าบริการ มาพิจารณาร่วมด้วย และถ้าเข้าเงื่อนไขก็ต้องเอามารวมเป็นค่าเช่า เพื่อประกอบการคำนวณ ▇▇▇▇▇▇▇▇เช่าและหนี้สินสัญญาเช่า

- พื้นที่ที่ให้เช่า อายุการให้ประโยชน์ประมาณ 20 ปี มี▇▇▇▇▇▇ยุติธรรมของสินทรัพย์เท่ากับ

20,000,000 บาท

- อัตราดอกเบี้ยตามนัยของสัญญาเช่าเท่ากับ 7%

- ▇▇▇▇▇▇ระบุถึงเรื่อง▇▇▇▇▇▇▇▇จะต่อระยะเวลาของสัญญาเช่าหรือซื้อสินทรัพย์ (Purchase Option)

- ▇▇▇▇▇▇มีเงินจ่ายล่วงหน้าก่อนเข้าใช้พื้นที่ (Prepaid payment) หลังจากการพิจารณาตัวอย่างข้างต้น บริษัท ก จำกัด (มหาชน) ทำการเช่าพื้นที่สำนักงานถูกจัดเป็น สัญญาเช่า▇▇▇▇▇▇งานตามมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 17 เรื่องสัญญาเช่าเดิม โดยจะทำการบันทึกเป็น ค่าเช่าจ่ายในงบกำไรขาดทุน และไม่เข้าเงื่อนไขสัญญาเช่าการเงิน กล่าวคือ

1) สัญญา▇▇▇▇▇▇▇ได้มีการโอนความเป็นเจ้าของในสินทรัพย์ไปให้แก่ผู้เช่าเมื่อสิ้นสุด ระยะเวลาของ สัญญาเช่า

2) ผู้เช่าไม่มี▇▇▇▇▇เลือกซื้อสินทรัพย์ด้วยราคาที่ต่ำกว่า▇▇▇▇▇▇ยุติธรรม ณ ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇เลือกซื้อเกิดขึ้น

3) ระยะเวลาของสัญญา▇▇▇▇▇▇▇ครอบคลุมอายุการให้ประโยชน์เชิงเศรษฐกิจส่วนใหญ่ของสินทรัพย์ แม้ว่าจะไม่มีการโอนกรรมสิทธิ์เกิดขึ้น (เนื่องจากอายุของสัญญาเช่า 4 ปี คิดเป็นร้อยละ 20 ของอายุ การให้ประโยชน์เชิงเศรษฐกิจ 20 ปี)

4) ณ วันเริ่มต้นของสัญญา▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ปัจจุบันของจำนวนเงินขั้นต่ำที่จะต้องจ่ายมีจำนวนไม่ใกล้เคียง กับ▇▇▇▇▇▇ยุติธรรมของสินทรัพย์▇▇▇▇▇▇▇ (เนื่องจาก Present Value ของจำนวนเงินขั้นต่ำที่ต้องจ่าย

เท่ากบ 5,360,423.83 บาท ซึ่งอย่างน้อยควรเท่ากับ 18,000,000 บาท หรือประมาณร้อยละ 90 ของ

▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇)

5) สินทรัพย์▇▇▇▇▇▇▇จะไม่มีลักษณะเฉพาะเจาะจงจนกระทั่งมีผู้เช่าเพียงผู้เดียวที่▇▇▇▇▇▇ใช้สินทรัพยนั้น ได้

แต่อย่างไรก็ตาม หลังจากมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า มีผล ประกาศใช้สำหรับงวดบัญชีตั้งแต่ 1 ▇▇▇▇▇▇ 2563 เป็นต้นไป สัญญาเช่าพื้นที่ดังกล่าวของบริษัท ก จำกัด (มหาชน) จะต้องรับรู้สินทรัพย์และหนี้สินในงบการเงิน เนื่องจากสัญญาเช่าพื้นที่มีอายุเกิน 1 ปี จึงทำให้มีการรับรู้และบันทึกบัญชีที่แตกต่างกัน ตามตารางที่ 2.5 ถึงตารางที่ 2.8

รายการบัญชีตามมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 17 เรื่องสัญญาเช่าฝั่งผู้เช่า

- บริษัท ก บันทึกค่าเช่าทุกเดือนตลอดจนครบอายุสัญญาเช่า โดยจะบันทึกทุกเดือน เดือนละ

240,000 บาท การบันทึกบัญชี

ณ ▇▇▇▇▇▇เริ่มเช่าพื้นที่และมีการจ่ายชำระหนี้ในส่วนของค่าเช่า

31 ▇▇▇▇▇▇ 2563 เดบิต ค่าเช่าจ่าย 240,000

เครดิต เงินสด/เงินฝากธนาคาร 240,000

บันทึกรายการนี้ตลอดอายุครบสัญญาเช่า

ตารางที่ 2.5

การคำนวณบัญชี👉นี้สิน▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ (สมมติลูกค้าใช้วิธี Modified Retrospective Approach)

- หนี้สิน▇▇▇▇▇▇▇▇เช่าด้วย▇▇▇▇▇▇ปัจจุบันของจำนวนเงินที่ต้องจ่ายเท่ากับ 5,360,423.83 บาท (ดอกเบี้ยตามนัยของสัญญาเช่าเท่ากับ 7% ,ระยะเวลาคงเหลือหลังจากที่มาตรฐานการ รายงานทางการเงินฉบับนี้มีผลบังคับใช้จำนวน 24 เดือน โดยเริ่มตั้งแต่ 1 ▇▇▇▇▇▇ 2563 – 31 ธันวาคม 2564)

- ดอกเบี้ยรอตัดบัญชี (Deferred interest) เท่ากับ 399,576.17 บาท

- ค่า▇▇▇▇▇▇▇จะต้องจ่ายอีก 24 เดือนเท่ากับ 5,760,000 บาท (ค่าเช่า 240,000 ต่อเดือน คูณ 24

เดือน)

(หน่วย: บาท)

ตารางที่ 2.6

ตารางแสดงการคำนวณ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ และรับรู้ค่าเสื่อมราคา

(หน่วย : บาท)

หมายเหตุ

ค่าเสื่อมราคาคำนวณจาก (5,360,423.83/24 =223,350.99 บาทต่อเดือน)

การบันทึกบัญชี

1 ▇▇▇▇▇▇ 2563 เดบิต ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ 5,360,423.84

ดอกเบี้ยจ่ายรอการรับรู้ 399,576.17

เครดิต หนี้สิน▇▇▇▇▇▇▇▇เช่า 5,760,000.00

บันทึกบัญชี ณ วันแรกที่บริษัทนำมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับนี้มาปฏิบัติใช้

31 ▇▇▇▇▇▇ 2563 เดบิต หนี้สิน▇▇▇▇▇▇▇▇เช่า 240,000.00

ดอกเบี้ยจ่าย 31,269.14

เครดิต ดอกเบี้ยจ่ายรอการรับรู้ 31,269.14

เงินสด 240,000.00

บันทึกดอกเบี้ยจ่ายทุกเดือนและบันทึกจ่ายหนี้สิน▇▇▇▇▇▇▇▇เช่า

เดบิต ค่าเสื่อมราคา – ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ 223,350.99

เครดิต ค่าเสื่อมราคาสะสม – ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ 223,350.99

บันทึกค่าเสื่อมราคาทุกเดือน ตลอดจนครบสัญญา

ตารางที่ 2.7

การนำเสนองบการเงินสำ👉รับรายการบันทึกบัญชีค่าเช่า

การปรับปรุงงบการเงินโดยรับรู้▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้และหนี้สัญญาเช่า ส่งผลกระทบต่องบแสดงฐานะ การเงินและงบกำไรขาดทุน ดังนี้

งบแสดงฐานะการเงิน

▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้/ที่ดิน อาคารและอุปกรณ์▇▇▇▇▇ขึ้น จำนวน 2,680,211.92 บาท ส่วนของหนี้สิน▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ถึงกำหนดชำระภายในหนึ่งปี▇▇▇▇▇ขึ้น จำนวน 2,773,708.84 บาท หนี้สิน▇▇▇▇▇▇▇▇เช่า – สุทธิจากส่วนที่ถึงกำหนดชำระภายในหนึ่งปี ไม่มียอดคงเหลือ

งบกำไรขาดทุน

ค่าเสื่อมราคา – ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้▇▇▇▇▇ขึ้น จำนวน 2,680,211.92 บาท

ดอกเบี้ยจ่าย ▇▇▇▇▇ขึ้น จำนวน 293,285 บาท

ค่าเช่าจ่ายลดลง จำนวน 2,880,000 บาท

ตัวอย่างการนำเสนองบการเงินของบริษัทตัวอย่างในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย โดยทำการ ปรับปรุงรายการงบการเงินในปี 2563 ให้เป็นไปตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า โดยจะทำการปรับปรุงรายการ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้และหนี้สินสัญญาเช่าในงบแสดง ฐานะการเงิน และรับรู้ดอกเบี้ยจ่าย ค่าเสื่อมราคา- ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ในงบกำไรขาดทุน โดยจะทำ การเปรียบเทียบก่อนและหลังใช้มาตรฐานฉบับนี้

บริษัท ก จำกัด (มหาชน) และบริษัทย่อย งบแสดงฐานะการเงิน

(หน่วย: พันบาท)

       งบการเงินรวม   

บริษัท ก จำกัด (มหาชน) และบริษัทย่อย งบแสดงฐานะการเงิน (ต่อ)

(หน่วย : บาท)

       งบการเงินรวม   

บริษัท ก จำกัด (มหาชน) และบริษัทย่อย งบแสดงฐานะการเงิน (ต่อ)

      งบการเงินรวม   

หมายเหตุประกอบงบการเงินเป็นส่วนหนึ่งของงบการเงินนี้ จำนวนผลกระทบที่มีต่อส่วนของผู้ถือหุ้น คำนวณได้ดังนี้

ผลกระทบที่มีต่อส่วนของผู้ถือหุ้น = (ค่าเช่ารายปี - ดอกเบี้ยจ่าย – ค่าเสื่อมราคา/ค่าตัดจำหน่าย)

บริษัท ก จำกัด (มหาชน) และบริษัทย่อย งบกำไรขาดทุน

(หน่วย: พันบาท)

    งบการเงินรวม  

หมายเหตุประกอบงบการเงินเป็นส่วนหนึ่งของงบการเงินนี้

2.7 การวิเคราะห์อัตราส่วนทางการเงินที่สำคัญ

การนำมาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า มาปฏิบัติใช้ทำให้ผู้▇▇▇▇▇▇▇ เคยรับรู้สัญญาเช่า▇▇▇▇▇▇งานเป็นค่าเช่าจะต้องบันทึกสินทรัพย์และหนี้สินจากสัญญาเช่า แสดงในงบ การเงินของบริษัท สำหรับทุกสัญญา▇▇▇▇▇▇▇ระยะเวลาการเช่านานกว่า 12 เดือน ยกเว้นสัญญา▇▇▇▇▇▇▇ สินทรัพย์▇▇▇▇▇▇▇นั้นมี▇▇▇▇▇▇ต่ำ ส่งผลทำให้อัตราส่วนทางการเงิน▇▇▇▇▇▇▇▇กระทบทั้งในด้านบวก และด้าน ลบ ซึ่งการเปลี่ยนแปลงดังกล่าว IASB เชื่อว่าจะสะท้อนความเป็นจริงของกิจการนั้นมากขึ้น และทำให้ งบการเงินมีประโยชน์ต่อการใช้งานของผู้ใช้งบการเงินมากขึ้น ให้ข้อมูลที่เป็นตัวแทนอัน▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ มากขึ้น หรือวิธีการทางบัญชีสำหรับสัญญาเช่าจะมีความเป็นกลางมากขึ้น และทำให้ผู้ในงบการเงิน ทุกฝ่ายได้รับข้อมูล▇▇▇▇▇สำหรับประกอบการตัดสินใจ

กลุ่มผู้ใช้งบการเงินนั้นมีอยู่หลายกลุ่มและมีวัตถุประสงค์ในการวิเคราะห์งบการเงินที่แตกต่าง กันออกไป (อังค▇▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇, 2551) ซึ่งหนึ่งในกลุ่มผู้ใช้งบการเงินที่สำคัญและถูกจับตามอง คือนักลงทุน เนื่องจากเป็นกลุ่มคนที่จะมาลงทุนในบริษัทฯ โดย▇▇▇▇แล้วนักลงทุนมักจะใช้งบการเงิน เป็นเครื่องมือวิเคราะห์ในการประกอบการตัดสินใจในการเลือกบริษัทที่จะเข้าไปลงทุน และกลุ่ม ธนาคาร ที่ใช้วิเคราะห์โครงสร้างเงินทุน และวิเคราะห์ความ▇▇▇▇▇▇ของบริษัทที่จะปฏิบัติตามเงื่อนไข ของสัญญาเงินกู้ยืม ▇▇▇▇ บริษัทต้องดำรงสัดส่วน Debt to Equity Ratio หรืออัตราส่วนอื่นตามที่ตก ลงร่วมกัน เอาไว้ไม่ให้เกินกี่เท่า เป็นต้น ดังนั้นหากบริษัทไม่▇▇▇▇▇▇รักษาอัตราตามที่กำหนดได้บริษัท ก็จะ▇▇▇▇▇▇ถูกธนาคารเรียกคืนเงินกู้▇▇▇▇▇▇▇จำนวนทันที เป็นต้น

อัตราส่วนที่▇▇▇▇▇▇▇▇กระทบและเป็น▇▇▇▇▇▇สนใจ คือ อัตราส่วนที่เกี่ยวกับการใช้วัดความเสี่ยงหรือวัดความ▇▇▇▇▇▇ในการจ่ายชำระหนี้ ▇▇▇▇ อัตราส่วน หนี้สินต่อทุน (Debt to Equity ratio) อัตราส่วนหนี้สินต่อสินทรัพย์ (Debt Ratio) อัตราส่วน ผลตอบแทนส่วนของผู้ถือหุ้น (ROE) และอัตราส่วนที่เกี่ยวกับกับผลตอบแทนจากการใช้สินทรัพย์ (ROA)

หากบริษัทใดมีรายการนอกงบแสดงฐานะการเงิน ▇▇▇▇▇▇เยอะอาจจะก่อให้เกิดปัญหาในส่วนของ อัตราส่วนดังกล่าวสูงมากขึ้น เพราะบริษัทต้องมีการรับรู้หนี้สินแสดงไว้หน้างบการเงินมากขึ้น ซึ่งทำ ให้การจัดหาแหล่งเงินทุน หรือการไปกู้ยืมเงินจากสถาบันต่างๆ เป็นไปได้ยากขึ้น เพราะจากอัตราส่วน ดังกล่าวเป็นอัตราส่วนที่สถาบันการเงินใช้ พิจารณาว่ากิจการจะมีเงินมาคืนตามระยะเวลาที่กำหนดไว้ หรือพิจารณาอนุมัติเงินกู้ให้ (▇▇▇▇▇▇▇▇ ประถม▇▇▇▇▇▇, 2558)

2.8 สมมติฐานงานวิจัย

จากการทบทวนงานวิจัยที่ผ่านมา และมาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับที่ 16 และ มาตรฐานการบัญชีฉบับที่ 17 เดิม เป็นต้น ในการศึกษาครั้งนี้จึงได้เลือกศึกษาอัตราส่วนทางการเงิน ของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ซึ่งสมมติฐานของงานศึกษาครั้งนี้ เป็น ดังต่อไปนี้

▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ 1 : อัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้น (Debt to Equity Ratio) ก่อนและหลังการ ปฏิบัติตามมาตรฐานการรายงานทางการเงินเรื่อง สัญญาเช่า มีค่าแตกต่างกัน

▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ 2 : อัตราผลตอบแทนต่อส่วนของผู้ถือหุ้น (ROE) ก่อนและหลังการปฏิบัติตามมาตรฐาน การรายงานทางการเงินเรื่อง สัญญาเช่า มีค่าแตกต่างกัน

▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ 3 : อัตราส่วนผลตอบแทนต่อสินทรัพย์รวม (ROA) ก่อนและหลังการปฏิบัติตามมาตรฐาน การรายงานทางการเงินเรื่อง สัญญาเช่า มีค่าแตกต่างกัน

▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ 4 : อัตราส่วนหนี้สินต่อสินทรัพย์ (Debt to Ratio) ก่อนและหลังการปฏิบัติตาม มาตรฐานการรายงานทางการเงินเรื่อง สัญญาเช่า มีค่าแตกต่างกัน

ตารางที่ 2.8

สรุปผลกระทบจากการนำร่างมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า มาปฏิบัติ ใช้ต่ออัตราส่วนทางการเงินที่สำคัญ

บทที่ 3

วิธีการวิจัย

การวิจัยเรื่อง “ผลกระทบระหว่างสัญญาเช่า ด้านผู้เช่าต่ออัตราส่วนทางการเงินตาม มาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า กรณีศึกษาบริษัทจดทะเบียนในตลาด หลักทรัพย์แห่งประเทศไทย” เป็นงานวิจัยนี้เป็นการวิจัยแบบเชิงปริมาณ ซึ่งผู้วิจัยได้▇▇▇▇▇▇การวิจัย ตามขั้นตอนต่อไปนี้

3.1 การกำหนด▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ในการศึกษาและการเลือกกลุ่มตัวอย่าง

3.2 การเก็บรวบรวมข้อมูล

3.3 การวิเคราะห์ข้อมูล

3.1 การกำหนด▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ในการศึกษาและการเลือกกลุ่มตัวอย่าง

กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้คือบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย กลุ่ม SET ณ ▇▇▇▇▇▇ 28 กันยายน 2563 โดยใช้ตัวเลขจากงบการเงินสำหรับปีทั้งสำหรับปีสิ้นสุด 31

ธันวาคม 2562 และ 31 มีนาคม 2563 และหมายเหตุประกอบงบการเงินสำหรับงบการเงินไตรมาส 1

สิ้นสุด 31 มีนาคม 2563 และสิ้นสุด 30 มิถุนายน 2563 มาศึกษาอัตราส่วนทางการเงินที่เปลี่ยนแปลง ไปหลังจากมาตรฐานฉบับนี้มีผลบังคับใช้ เนื่องจากเป็นครั้งแรกที่บริษัทจดทะเบียนในตลาด หลักทรัพย์ได้นำมาตรฐานฉบับนี้มาถือปฏิบัติใช้ ซึ่งไม่รวมบริษัทในกลุ่มอุตสาหกรรมการเงินและการ ธนาคาร เนื่องจากส่วนใหญ่ในกลุ่มอุตสาหกรรมนี้ส่วนใหญ่จะเป็นผู้ให้เช่ามากกว่าผู้เช่า หลังจากนั้นก็ ไปสำรวจของข้อมูลที่เปิดเผยในหมายเหตุประกอบงบการเงินไตรมาส 1 สิ้นสุด 31 มีนาคม 2563

และสิ้นสุด 30 มิถุนายน 2563 ว่านำมาตรฐานฉบับนี้มาปฏิบัติใช้แล้วหรือยัง เปิดเผยข้อมูลครบถ้วน หรือไม่ ถ้าเปิดเผยไม่ครบถ้วนผู้วิจัยจึงต้องตัดข้อมูลของบริษัทฯ ที่เปิดเผยข้อมูลไม่ครบถ้วนและ บริษัทที่ยัง▇▇▇▇▇▇นำมาตรฐานฉบับนี้มาปฏิบัติใช้ ซึ่งจะคงเหลือจำนวน 475 บริษัท ตามตารางที่ 3.1

หลังจากได้กลุ่มตัวอย่างตามตารางที่ 3.1 ผู้วิจัยจำแนก 475 บริษัทเป็นกลุ่มอุตสาหกรรม

ต่างๆ จำนวน 8 กลุ่มอุตสาหกรรม ตามตารางที่ 3.2

ตารางที่ 3.1

จำนวน▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ในการศึกษา

ที่มา: บริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย กลุ่ม SET ข้อมูล ณ ▇▇▇▇▇▇ 28 กันยายน

2563

ตารางที่ 3.2

จำแนกเป็นกลุ่ม▇▇▇▇▇👉กรรมต่างๆ ในบริษัทที่จดทะเบียนในตลาด👉ลักทรัพย์แ👉่งประเทศไทยในกลุ่ม

SET ที่ใช้ในการเก็บข้อมูลกลุ่มตัวอย่างจากทั้ง👉มด 475 บริษัท ได้ดังนี้

3.2 การเก็บรวบรวมข้อมูล

วิธีรวบรวมข้อมูล คือ เก็บตัวเลข▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ (Right of use asset) และหนี้สินจาก สัญญาเช่า (Lease liability) จากหมายเหตุประกอบงบการเงิน ในส่วนของผลสะสมจากการ เปลี่ยนแปลงนโยบายบัญชีเนื่องจากการนำมาตรฐานการรายงานทางการเงิน▇▇▇▇▇▇ถือปฏิบัติ ของ กลุ่มตัวอย่างจากงบไตรมาส 1 จากเว็ปไซต์ SET และเก็บข้อมูลตัวเลขจากงบการเงินสำหรับปีส้ินสุด 31 ธันวาคม 2562 และปีสิ้นสุด 31 มีนาคม 2563 จากฐานข้อมูล SETSMART จำนวน 475 บริษัท เพื่อใช้ในการคำนวณอัตราส่วนทางการเงิน

3.3 การวิเคราะห์ข้อมูล โดยจะใช้สถิติในการวิเคราะห์ข้อมูล ดังต่อไปนี้

3.3.1 สถิติเชิงพรรณนา (Descriptive Statistics) การวิเคราะห์ข้อมูลจะวิเคราะห์ในรูปของ ค่าสถิติพื้นฐานเกี่ยวกับผลกระทบต่องบการเงินจากการปฏิบัติตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า ของบริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย และ อัตราส่วนทางการเงินที่เกี่ยวข้อง โดยแสดงผลในรูปค่าต่ำสุด ค่าสูงสุด ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยง▇▇▇ มาตรฐาน เป็นต้น ซึ่งแสดงค่าเฉลี่ยของตัวแปร เป็นต้น

3.3.2 ใช้สถิติเชิง▇▇▇▇▇▇ (Inferential Statistics) การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้วิธีสถิติเชิง ▇▇▇▇▇▇ โดยจะนำตัวแปร คืออัตราส่วนทางการเงินที่จะกล่าวด้านล่างมาหาค่าความแตกต่า งของ อัตราส่วนทางการเงินก่อนและหลังจากการมาตรฐานการรายงานทางการเงินมีผลบังคับใช้ โดยใช้การ ทดสอบ Paired Sample T-Test

ขั้นตอนการวิเคราะห์ข้อมูล

การวิเคราะห์เปรียบเทียบผลกระทบต่ออัตราส่วนทางการเงินที่เกี่ยวข้องทั้งก่อนและหลังจาก การปฏิบัติตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน เรื่องสัญญาเช่า สำหรับบริษัทที่จดทะเบียนในตลาด หลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ว่ามีความแตกต่างกัน อย่างมีสาระสำคัญหรือไม่ โดยจะเปรียบเทียบ อัตราส่วนทางการเงิน ดังนี้

1. อัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้น (Debt to Equity Ratio) = หนี้สินรวม/ ส่วนของผู้ถือหุ้น

2. อัตราผลตอบแทนต่อส่วนของผู้ถือหุ้น (Return on Equity: ROE) = กำไรสุทธิ/ ส่วนของผู้ถือหุ้น

3. อัตราผลตอบแทนต่อสินทรัพย์รวม (Return on Assets: ROA) = กำไรสุทธิ/ สินทรัพย์รวม

4. อัตราส่วนหนี้สินต่อสินทรัพย์ (De▇▇ ▇▇▇▇▇) = หนี้สินรวม/สินทรัพย์รวม

บทที่ 4

ผลการวิจัยและอภิปรายผล

ตารางที่ 4.1

สรุปวิธีปฏิบัติทางการบัญชีสำ👉รับการนำมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า มาถือปฏิบัติครั้งแรก ที่บริษัทในกลุ่มตัวอย่าง 475 บริษัทเลือกนำมาใช้ ดังนี้

จากตารางที่ 4.1 ข้างต้นพบว่าบริษัทส่วนใหญ่ของกลุ่มตัวอย่างที่นำมาวิเคราะห์ ร้อยละ

72.21 ใช้วิธีปฏิบัติ Modified Retrospective Approach (B) โดยเลือกที่จะรับรู้รายการ▇▇▇▇▇▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้และหนี้สินสัญญา▇▇▇▇ ▇ ▇▇▇▇▇▇มาตรฐานฉบับนี้มีผลบังคับใช้ ด้วยจำนวนเงินที่เท่ากัน ซึ่ง คำนวณจากอายุสัญญาเช่าคงเหลือ คิดลด▇▇▇▇▇▇ด้วยอัตราดอกเบี้ยตามนัยจากสัญญา ส่วนวิธีปฏิบัติ อื่นที่บริษัทเลือกใช้ ร้อยละ 14.74 เลือกใช้วิธี Modified Retrospective Approach (A) ร้อยละ

12.21 บริษัทประเมินผลกระทบจากการนำมาตรฐานฉบับนี้มาปฏิบัติใช้แล้วพบว่า ไม่กระทบกับงบ การเงินอย่างมีสาระสำคัญ และสุดท้ายร้อยละ 0.84 เลือกใช้วิธี Full Retrospective Approach

จากตารางข้างต้น ส่วนใหญ่ใช้วิธีปฏิบัติทางบัญชีด้วยวิธี Modified Retrospective Approach ด้วยเหตุผลที่ว่า บริษัท▇▇▇▇▇▇เก็บข้อมูลตัวเลขสัญญาที่เปิดเผยในหมายเหตุประกอบงบ การเงิน ในส่วนภาระ▇▇▇▇▇▇▇▇▇จะต้องจ่ายใน▇▇▇▇▇▇▇▇ง่าย ไม่ต้องเก็บข้อมูลย้อนหลังมากในการ คำนวณผลกระทบของมาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับนี้ แต่อย่างไรก็ตาม งบการเงินของปีก่อน จะไม่▇▇▇▇▇▇เปรียบเทียบกับปีปัจจุบันได้ ส่วนวิธี Full retrospective Approach ที่บริษัทเลือก ปฏิบัติน้อยสุด เป็นด้วยเหตุผลที่ว่า มีความยุ่งยากในการเก็บตัวเลขย้อนหลัง และจะต้องมีการจัดทำ งบการเงินปี▇▇▇▇▇▇▇▇เป็นฉบับที่เปรียบเทียบกันได้ โดยเหตุผลที่บริษัทเลือกใช้ ส่วนใหญ่เป็นบริษัทที่มี สัญญาเช่า▇▇▇▇▇▇งานเยอะ ▇▇▇▇▇▇สูง ▇▇▇▇ เช่าพื้นที่ในห้างสรรพสินค้า เช่าเสาสัญญาณโทรศัพท์ เป็น

ต้น ซึ่งเป็นค่าใช้จ่ายหลักของบริษัท บริษัทจึงเลือกใช้วิธีนี้เพื่อให้งบปีก่อนและปีปัจจุบัน ▇▇▇▇▇▇ เปรียบเทียบกัน ▇▇▇▇▇▇มีการเปลี่ยนแปลงมากสำหรับการวิเคราะห์ของนักลงทุน เป็นต้น

ตารางที่ 4.2

วิเคราะ👉์ขนาดสินทรัพย์ 👉นี้สิน ก่อนและ👉ลังใช้มาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า

(หน่วย : พันบาท)

จากตารางที่ 4.2 ขนาดสินทรัพย์รวมหลังนำมาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับที่ 16 เรื่องสัญญา เช่ามาปฏิบัติ พบว่า▇▇▇▇▇ขึ้นร้อยละ 5.26 เมื่อเทียบกับสินทรัพย์รวมก่อนใช้มาตรฐานฉบับนี้ ส่วน หนี้สินรวมหลังนำมาตรฐานฉบับนี้มาปฏิบัติใช้ พบว่า ▇▇▇▇▇ขึ้นถึงร้อยละ 10.37 โดยจากสัดส่วนการ ▇▇▇▇▇ขึ้นของทั้งสินทรัพย์และหนี้สิน▇▇▇▇▇ขึ้นไม่เท่ากันเนื่องจากส่วนหนึ่งมาจากวิธีทางบัญชีที่นำ มาตรฐานฉบับนี้มาใช้ และด้วยสินทรัพย์และหนี้สินมีสัดส่วนไม่เท่ากัน การ▇▇▇▇▇ขึ้นจึงต่างกัน

4.1 การวิเคราะห์สถิติเชิงพรรณข้อมูลทั่วไปของกลุ่มบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่ง ประเทศไทยในกลุ่ม SET

ตารางที่ 4.3

วิเคราะ👉์ค่าสถิติเชิงพรรณนา ตามจำนวนอัตราส่วนทางการเงินที่มีค่าต่ำสุด ค่าสูงสุด ค่าเฉลี่ย และ ส่วนเบี่ยง▇▇▇มาตรฐานเบื้องต้น ของบริษัทจดทะเบียนในตลาด👉ลักทรัพย์แ👉่งประเทศไทย โดย จำแนกตามอัตราส่วนทางการเงินก่อนและ👉ลังนำมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า มาปฏิบัติใช้

ตารางที่ 4.4 วิเคราะ👉์ค่าเฉลี่ยอัตราส่วนทางการเงินของบริษัทจดทะเบียนในตลาด👉ลักทรัพย์แ👉่งประเทศไทย ก่อนและ👉ลังนำมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า มาปฏิบัติใช้ โดยจำแนก ตามวิธีปฏิบัติทางบัญชีทั้ง 3 วิธี

ชื่อย่อและความหมายของตัวแปร

DE_Before คือ อัตราส่วนหนี้สินต่อสินทรัพย์ก่อนนำมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16

เรื่องสัญญาเช่า มาปฏิบัติใช้

DE_After คือ อัตราส่วนหนี้สินต่อสินทรัพย์หลังนำมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า มาปฏิบัติใช้

ROE_Before คือ อัตราผลตอบแทนต่อส่วนของผู้ถือหุ้นก่อนนำมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า มาปฏิบัติใช้

ROE_After คือ อัตราผลตอบแทนต่อส่วนของผู้ถือหุ้นรวมหลังนำมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า มาปฏิบัติใช้

ROA_Before คือ อัตราผลตอบแทนต่อสินทรัพย์รวมก่อนนำมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่

16 เรื่อง สัญญาเช่า มาปฏิบัติใช้

ROA_After คือ อัตราผลตอบแทนต่อสินทรัพย์รวมหลังนำมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่

16 เรื่อง สัญญาเช่า มาปฏิบัติใช้

DEBT_Before คือ อัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้นก่อนนำมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า มาปฏิบัติใช้

DEBT_After คือ อัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้นหลังนำมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับ ที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า มาปฏิบัติใช้

จากผลการศึกษาจากตารางที่ 4.3 และ ตารางที่ 4.4 ได้แสดงข้อมูลทางสถิติของตัวแปรแต่ ละอัตราส่วนทางการเงินก่อนและหลังจากมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญา เช่า มีผลบังคับใช้ ของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย โดยแสดงผลในด้าน ค่าเฉลี่ย จากผลการคำนวณ▇▇▇▇▇▇จากตารางสถิติตัวอย่างแบบจับคู่ โดย▇▇▇▇▇▇อธิบายได้ดังนี้

1.อัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้น (Debt to equity Ratio)

ค่าเฉลี่ยของอัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้นก่อนและหลังจากมาตรฐานการรายงานทาง การเงินฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่ามีผลบังคับใช้สำหรับบริษัทจดทะเบียนจดทะเบียนในตลาด หลักทรัพย์แห่งประเทศไทย พบว่า อัตราส่วนนี้มีค่าเฉลี่ย▇▇▇▇▇ขึ้น จาก 1.14 เท่า เป็น 1.26 เท่า และ จากตารางที่ 4.4 อัตราส่วน Debt to Equity ratio ของทั้งสามวิธีปฏิบัติทางบัญชี (Modified Retrospective Approach (A), Modified Retrospective Approach (B), Full Retrospective Approach) เป็นไปในทิศทางเดียวกันคือ▇▇▇▇▇ขึ้น เป็นผลจากการปรับปรุงรายการหนี้สินในงบแสดง ฐานะการเงิน โดยส่วนของผู้ถือหุ้นไม่กระทบอย่างมีสาระสำคัญในงบแสดงฐานะการเงิน

2. อัตราส่วนผลตอบแทนต่อส่วนของผู้ถือหุ้น (ROE)

ค่าเฉลี่ยของอัตราส่วนผลตอบแทนต่อส่วนของผู้ถือหุ้น ก่อนและหลังจากมาตรฐานการ รายงานทางการเงินฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่ามีผลบังคับใช้สำหรับบริษัทจดทะเบียนจดทะเบียนใน ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย พบว่า อัตราส่วนนี้มีค่าเฉลี่ย▇▇▇▇▇ขึ้น จาก 0.035 เป็น 0.036 และ จากตารางที่ 4.4 อัตราส่วน Debt to Equity ratio ของทั้งสามวิธีปฏิบัติทางบัญชี (Modified Retrospective Approach (A), Modified Retrospective Approach (B), Full Retrospective Approach) เป็นไปในทิศทางเดียวกันคือ▇▇▇▇▇ขึ้น เป็นผลจากการปรับปรุงรายการผลต่างระหว่าง ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้และหนี้สินสัญญาเช่าในงบแสดงฐานะการเงิน ซึ่งส่วนของผู้ถือหุ้น▇▇▇▇▇▇กระทบ อย่างมีสาระสำคัญ และส่วนของกำไร▇▇▇▇▇▇▇▇▇กระทบอย่างมีสาระสำคัญ

3. อัตราส่วนผลตอบแทนต่อสินทรัพย์รวม (ROA)

ค่าเฉลี่ยของอัตราส่วนผลตอบแทนต่อสินทรัพย์รวมก่อนและหลังจากมาตรฐานการรายงาน ทางการเงินฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่ามีผลบังคับใช้สำหรับบริษัทจดทะเบียนจดทะเบียนในตลาด หลักทรัพย์แห่งประเทศไทย พบว่า อัตราส่วนนี้มีค่าเฉลี่ยลดลง จาก 0.028 เป็น 0.027 และจาก ตารางที่ 4.4 อัตราส่วน Debt to Equity ratio ของทั้งสามวิธีปฏิบัติทางบัญชี ( Modified Retrospective Approach (A), Modified Retrospective Approach (B), Full Retrospective Approach) เป็นไปในทิศทางเดียวกันคือลดลง เป็นผลจากการปรับปรุงรายการ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ ในงบแสดงฐานะการเงิน โดยส่วนของกำไร▇▇▇▇▇▇▇▇▇กระทบอย่างมีสาระสำคัญ

4.อัตราส่วนหนี้สินต่อสินทรัพย์ (▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇)

ค่าเฉลี่ยของอัตราส่วนหนี้สินต่อสินทรัพย์ ก่อนและหลังจากมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่ามีผลบังคับใช้ สำหรับบริษัทจดทะเบียนจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่ง ประเทศไทย พบว่า อัตราส่วนนี้มีค่าเฉลี่ย▇▇▇▇▇ขึ้น จาก 0.43 เป็น 0.45 และจากตารางที่ 4.4 อัตราส่วน Debt ratio ของทั้งสามวิธีปฏิบัติทางบัญชี (Modified Retrospective Approach (A), Modified Retrospective (B), Full Retrospective Approach) เป็นไปในทิศทางเดียวกันคือ ▇▇▇▇▇ขึ้น เป็นผลจากการปรับปรุงรายการ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ และหนี้สิน▇▇▇▇▇▇▇▇เช่าในงบแสดง ฐานะการเงินในจำนวนที่เท่ากัน แต่ด้วยจำนวนรวมของสินทรัพย์รวมและหนี้สินรวมไม่เท่ากัน จึงทำ ให้ค่าเฉลี่ยก่อนและหลังไม่เท่ากัน

จากตารางที่สรุปข้างต้น ▇▇▇▇▇▇สรุปได้ว่าอัตราส่วนทางการเงินที่ศึกษาก่อนและหลัง จาก มาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า มีค่าเฉลี่ย▇▇▇▇▇ขึ้นและลดลง เป็นไปตาม การคาดการณ์ของผู้วิจัย

4.2 การวิเคราะห์สถิติเชิง▇▇▇▇▇▇ผลการทดสอบสมมติฐาน

ตารางที่ 4.5

ผลการวิเคราะ👉์สถิติเชิง▇▇▇▇▇▇โดยใช้การทดสอบ Paired Sample T-Test เป็นการทดสอบ ผลกระทบอัตราส่วนทางการเงินก่อนและ👉ลังจากมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญา▇▇▇▇ ▇▇▇มีผลบังคับใช้สำ👉รับบริษัทจดทะเบียนในตลาด👉ลักทรัพย์แ👉่งประเทศไทย

*** ค่า Significance มีค่าน้อยกว่า ค่าระดับนัยสำคัญ 0.01 ** ค่า Significance มีค่าน้อยกว่า ค่า

ระดับ นัยสำคัญ 0.05

จากตารางที่ 4.5 ได้แสดงผลลัพธ์การทดสอบสมมติฐานตามตารางข้างต้น ด้วยวิธีการทดสอบ Paired Sample T- Test โดยผลการทดสอบดังกล่าวข้างต้น แสดงให้เห็นว่าหลังจากที่นำมาตรฐาน การรายงานทางการเงินฉบับนี้มาปฏิบัติใช้แล้วจะส่งผลกระทบต่ออัตราส่วนทางการเงิน ดังนี้คือ อัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้น และอัตราส่วนหนี้สินต่อสินทรัพย์ มีค่าเฉลี่ยที่แตกต่างกันอยู่ที่ ระดับนัยสำคัญ 0.01 และอัตราส่วนผลตอบแทนต่อส่วนของผู้ถือหุ้น มีค่าเฉลี่ยที่แตกต่างกันอยู่ที่ ระดับนัยสำคัญ 0.05 ส่วนอัตราผลตอบแทนต่อสินทรัพย์มีค่าเฉลี่ยที่แตกต่างกันอยู่ที่ระดับมากกว่า

0.01 และ 0.05 จึงสรุปได้ว่า ค่าเฉลี่ยก่อนและหลังของอัตราส่วนนี้ ไม่มีความแตกต่างอย่างมี สาระสำคัญ

จากงานวิจัยของต่างประเทศ (Equipment Leasing & Finance Foundation, 2011)

พบว่า ในแต่ละอุตสาหกรรมจะ▇▇▇▇▇▇▇▇กระทบจากการปฏิบัติตามร่างมาตรฐานการบัญชีฉบับนี้

แตกต่างกันขึ้นอยู่กับอายุของสัญญาเช่าและ▇▇▇▇▇▇ของสัญญาเช่า▇▇▇▇▇▇งานที่ต้องนำมาปรับปรุง ดังนั้นผู้วิจัยจึงทำการทดสอบสมมติฐาน 4 สมมติฐานข้างต้น โดยครั้งนี้จะจำแนกเป็นกลุ่ม อุตสาหกรรม ซึ่งมีทั้งหมด 8 กลุ่มอุตสาหกรรม เพื่อ▇▇▇▇▇▇▇กระทบจากการนำมาตรฐานการรายงาน ทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่ามาปฏิบัติใช้ ตามแต่ละกลุ่มอุตสาหกรรมว่ามีความแตกต่างกัน หรือไม่ โดยผลการทดสอบ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ 4 สมมติฐานเปรียบเทียบกลุ่มอุตสาหกรรม ตามตารางที่ 4.6

ตารางที่ 4.6 ผลการวิเคราะ👉์การทดสอบผลกระทบต่ออัตราส่วนทางการเงินก่อนและ👉ลังจากมาตรฐานการ รายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า มีผลบังคับใช้สำ👉รับบริษัทจดทะเบียนในตลาด

👉ลักทรัพย์แ👉่งประเทศไทย ซึ่งจำแนกเป็นกลุ่ม▇▇▇▇▇👉กรรม โดยใช้การทดสอบ Paired Sample T- Test

*ค่า Significance มีค่าน้อยกว่า ค่าระดับนัยสำคัญ 0.05 ** ค่า Significance มีค่าน้อยกว่า ค่าระดับ

นัยสำคัญ 0.01 สัญลักษณ์และความหมายของตัวแปร; AGRO = กลุ่มเกษตรและอุตสาหกรรมอาหาร SERVICE = กลุ่มบริการ

TECH = กลุ่มเทคโนโลยี RESOURCE = กลุ่มทรัพยากร INDUS = กลุ่มสินค้าอุตสาหกรรม

PROP = กลุ่มอสังหาริมทรัพย์และก่อสร้าง

CONS = กลุ่มสินค้าอุปโภคบริโภค

Other = กลุ่มอื่นๆ

จากตารางที่ 4.6 ได้แสดงค่าเฉลี่ยของตัวแปรแต่ละกลุ่มอุตสาหกรรมก่อนและหลังจาก มาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า มีผลบังคับใช้ อธิบายผล▇▇▇▇▇▇จากการ ตารางสถิติการทดสอบแบบจับคู่ ดังนี้

1.อัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้น (Debt to Equity Ratio) ค่าเฉลี่ยของอัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้นก่อนนำมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 มาใช้ ของกลุ่มอุตสาหกรรมทั้ง 8 กลุ่มอุตสาหกรรม ได้แก่ กลุ่มเกษตรและอุตสาหกรรมอาหาร กลุ่ม บริการ กลุ่มเทคโนโลยี กลุ่มทรัพยากร กลุ่มสินค้าอุตสาหกรรม กลุ่มอสังหาริมทรัพย์และก่อสร้าง กลุ่มสินค้าอุปโภคบริโภค และกลุ่มอื่นๆ เท่ากับ 0.94 เท่า, 1.12 เท่า, 1.62 เท่า, 1.18 เท่า, 0.96 เท่า

,1.52 เท่า, 0.46 เท่า และ 0.53 เท่า ตามลำดับ และเมื่อมีการนำมาตรฐานการรายงานทางการเงิน

ฉบับนี้มาใช้ ทำให้ค่าเฉลี่ยของอัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้น เท่ากับ 1.04 เท่า, 1.39 เท่า, 1.72

เท่า, 1.28 เท่า, 1.00 เท่า, 1.61 เท่า, 0.50 เท่า และ 0.56 เท่าตามลำดับ

2. อัตราส่วนผลตอบแทนต่อส่วนของผู้ถือหุ้น (ROE) ค่าเฉลี่ยของอัตราส่วนผลตอบแทนต่อส่วนของผู้ถือหุ้นก่อนนำมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับ ที่ 16 มาใช้ ของกลุ่มอุตสาหกรรมทั้ง 8 กลุ่มอุตสาหกรรม ได้แก่ กลุ่มเกษตรและอุตสาหกรรมอาหาร กลุ่มบริการ กลุ่มเทคโนโลยี กลุ่มทรัพยากร กลุ่มสินค้าอุตสาหกรรม กลุ่มอสังหาริมทรัพย์และก่อสร้าง กลุ่มสินค้าอุปโภคบริโภค และกลุ่มอื่นๆ เท่ากับ (2.68%), 5.60%, 7.47%, 8.28%, (1.59%), 6.87%, (1.60%) และ 9.43% ตามลำดับ และเมื่อมีการนำมาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับนี้มาใช้ ทำ ให้ค่าเฉลี่ยของอัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้น เท่ากับ (2.66%), 5.65%, 7.44%, 8.28%, (1.59%), 6.94%, (1.61%) และ 9.43% ตามลำดับ

3. อัตราส่วนผลตอบแทนต่อสินทรัพย์รวม (ROA) ค่าเฉลี่ยของอัตราส่วนผลตอบแทนต่อสินทรัพย์รวมก่อนนำมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 มาใช้ ของกลุ่มอุตสาหกรรมทั้ง 8 กลุ่มอุตสาหกรรม ได้แก่ กลุ่มเกษตรและอุตสาหกรรมอาหาร กลุ่มบริการ กลุ่มเทคโนโลยี กลุ่มทรัพยากร กลุ่มสินค้าอุตสาหกรรม กลุ่มอสังหาริมทรัพย์และก่อสร้าง กลุ่มสินค้าอุปโภคบริโภค และกลุ่มอื่นๆ เท่ากับ 3.00%, 4.52%, 2.84%, 3.90%, 1.66%, 3.29%, (0.80%) และ (9.12%) ตามลำดับ และเมื่อมีการนำมาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับนี้มาใช้ ทำ ให้ค่าเฉลี่ยของอัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้น เท่ากับ 2.78%, 4.31%, 2.75%, 3.75%, 1.62%, 3.38%, (0.73%) และ (7.00%) ตามลำดับ

4. อัตราส่วนหนี้สินต่อสินทรัพย์ (Debt Ratio) ค่าเฉลี่ยของอัตราส่วนหนี้สินต่อสินทรัพย์ก่อนนำมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 มาใช้ ของกลุ่มอุตสาหกรรมทั้ง 8 กลุ่มอุตสาหกรรม ได้แก่ กลุ่มเกษตรและอุตสาหกรรมอาหาร กลุ่มบริการ กลุ่มเทคโนโลยี กลุ่มทรัพยากร กลุ่มสินค้าอุตสาหกรรม กลุ่มอสังหาริมทรัพย์และก่อสร้าง กลุ่มสินค้า อุปโภคบริโภค และกลุ่มอื่นๆ เท่ากับ 38.15%, 41.61%, 52.69%, 48.20%, 35.53%, 52.71%, 26.77% และ 74.50% ตามลำดับ และเมื่อมีการนำมาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับนี้มาใช้ ทำ ให้ค่าเฉลี่ยของอัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้น เท่ากับ 40.58%, 45.00%, 54.14%, 49.45%, 37.05%, 53.60%, 28.43% และ 72.54% ตามลำดับ

จากตารางที่ 4.6 ได้แสดงผลลัพธ์การทดสอบสมมติฐานตามตารางข้างต้น ด้วยวิธีการทดสอบ Paired Sample T- Test ซึ่งแยกตามกลุ่มอุตสาหกรรม 8 กลุ่มอุตสาหกรรม โดยผลการทดสอบ ดังกล่าวข้างต้น แสดงให้เห็นว่าหลังจากที่นำมาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับนี้มาปฏิบัติใช้แล้ว จะส่งผลกระทบต่ออัตราส่วนทางการเงิน อัตราส่วนหนี้สินต่อสินทรัพย์ มีค่าแตกต่างกันอยู่ที่ระดับ นัยสำคัญ 0.01 จำนวน 6 กลุ่มอุตสาหกรรม ยกเว้น กลุ่มอื่นๆ และกลุ่มอุตสาหกรรมอสังหาริมทรัพย์ และก่อสร้าง ส่วนอัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้น มีค่าแตกต่างกันอยู่ที่ระดับนัยสำคัญ 0.01

จำนวน 5 กลุ่มอุตสาหกรรมคือ กลุ่มอุตสาหกรรมเกษตรและอาหาร,กลุ่มเทคโนโลยี, กลุ่มสินค้า อุตสาหกรรม, กลุ่มอสังหาริมทรัพย์และการก่อสร้าง และกลุ่มสินค้าอุปโภคบริโภค ส่วนอุตสาหกรรม บริการ มีค่าแตกต่างกันอยู่ที่ระดับนัยสำคัญ 0.05

ตารางที่ 4.7 ผลการวิเคราะ👉์การทดสอบผลกระทบต่ออัตราส่วนทางการเงินก่อนและ👉ลังจากมาตรฐานการ รายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า มีผลบังคับใช้สำ👉รับบริษัทจดทะเบียนในตลาด

👉ลักทรัพย์แ👉่งประเทศไทย ซึ่งจำแนกตามวิธีปฏิบัติทางบัญชีทั้ง 3 วิธี โดยใช้การทดสอบ Paired Sample T-Test

*** ค่า Significance มีค่าน้อยกว่า ค่าระดับนัยสำคัญ 0.01 ** ค่า Significance มีค่าน้อยกว่า ค่า ระดับ นัยสำคัญ 0.05

จากตารางที่ 4.7 ได้แสดงผลลัพธ์การทดสอบสมมติฐานตามตารางข้างต้น ด้วยวิธีการทดสอบ Paired Sample T- Test โดยแยกทดสอบตามวิธีปฏิบัติ 3 วิธี (Modified Retrospective Approach (A)

,Modified Retrospective (B) และ Full Retrospective Approach) ซึ่งผลการทดสอบดังกล่าว ข้างต้น แสดงให้เห็นว่าหลังจากที่นำมาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับนี้มาปฏิบัติใช้แล้วจะส่งผล กระทบต่ออัตราส่วนทางการเงิน ดังนี้คือ สำหรับวิธี Full Retrospective Approach ผลลัพธ์ของทุก อัตราส่วนก่อนและหลังการปฏิบัติมีค่าแตกต่างกันอยู่ที่มากกว่า 0.01 และ 0.05 สรุปได้ว่า ค่าเฉลี่ย ก่อนและหลังของอัตราส่วนนี้ ไม่มีความแตกต่างอย่างมีสาระสำคัญ โดยคาดว่าบริษัทที่เลือกวิธีนี้

ต้องการจะให้งบการเงินเปรียบเทียบกันได้ และผลกระทบจากสัญญา▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇กระทบมากสำหรับ ตัวเลขของ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ หนี้สินสัญญาเช่า และส่วนของผู้ถือหุ้น (กำไรสะสม) จึงทำให้ อัตราส่วนก่อนและหลังใช้มาตรฐานฉบับนี้ไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีสาระสำคัญ

วิธี Modified Retrospective Approach (A) อัตราส่วนทางการเงินมีค่าเฉลี่ยที่แตกต่างกัน อยู่ที่ระดับนัยสำคัญ 0.01 สำหรับอัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้น หนี้สินต่อสินทรัพย์และ อัตราส่วนผลตอบแทนต่อสินทรัพย์ และอัตราส่วนผลตอบแทนต่อส่วนของผู้ถือหุ้น มีค่าเฉลี่ยที่ แตกต่างกันอยู่ที่ระดับนัยสำคัญ 0.05 จึงสรุปได้ว่าค่าเฉลี่ยก่อนและหลังของอัตราส่วนมีความแตกต่าง มีสาระสำคัญ เนื่องจาก ส่วนใหญ่ส่วนของผู้ถือหุ้น (กำไรสะสม) จะลดลง โดยเกิดจากผลต่างหนี้สิน สัญญาเช่าและ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ ณ ▇▇▇▇▇▇เริ่มใช้มาตรฐานฉบับนี้ ส่วนสินทรัพย์และหนี้สินก็▇▇▇▇▇ขึ้น แต่▇▇▇▇▇ขึ้นในสัดส่วนไม่เท่ากัน จึงทำให้ทุกอัตราส่วนก่อนและหลังใช้มาตรฐานฉบับนี้จึงมีความ แตกต่างกัน

ส่วนวิธี Modified Retrospective Approach (B) อัตราส่วนทางการเงินมีค่าเฉลี่ยที่แตกต่าง กันอยู่ที่ระดับนัยสำคัญ 0.01 สำหรับอัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้น หนี้สินต่อสินทรัพย์ ส่วน อัตราส่วนผลตอบแทนต่อสินทรัพย์และส่วนของผู้ถือหุ้นก่อนและหลังการปฏิบัติมีค่าแตกต่างกันอยู่ที่ มากกว่า 0.01 และ 0.05 สรุปได้ว่า ค่าเฉลี่ยก่อนและหลังของอัตราส่วนทางการเงินนี้ ไม่มีความ แตกต่างอย่างมีสาระสำคัญ เนื่องจาก ▇▇▇▇▇▇มาตรฐานฉบับนี้มีผลบังคับใช้ บริษัทต้องรับรู้▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ ▇▇▇ใช้และหนี้สินสัญญาเช่าในงบการเงินด้วย▇▇▇▇▇▇ที่เท่ากัน จึงทำให้อัตราส่วนทางการเงินที่เกี่ยวกับ หนี้สิน และสินทรัพย์▇▇▇▇▇▇▇▇กระทบมากกว่าส่วนของผู้ถือหุ้น

4.3 การอภิปรายผล

จากผลการวิจัยครั้งนี้ได้แสดงให้เห็นว่า การปฏิบัติตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า จะส่งผลกระทบต่องบการเงินและอัตราส่วนทางการเงิน สำหรับฝั่งผู้▇▇▇▇▇▇▇ เปลี่ยนแปลงไป โดยหลักๆ จะกระทบกับงบแสดงฐานะการเงินและงบกำไรขาดทุน ซึ่งอัตราส่วนมี ความ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ในเชิงบวกและเชิงลบ ซึ่งอัตราส่วนทางการเงินที่จะมีการเปลี่ยนแปลงไป โดย อัตราส่วนทางการเงินที่เปลี่ยนแปลงไปในเชิงลบกับบริษัท ประกอบด้วย อัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของ ผู้ถือหุ้น อัตราผลตอบแทนต่อส่วนของผู้ถือหุ้น และอัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของสินทรัพย์ ซึ่งผลวิจัยที่ ออกมาสอดคล้องกับที่ผู้วิจัย คาดการณ์ไว้ โดยผลการทดสอบความแตกต่างระหว่างค่าเฉลี่ยของ อัตราส่วนผลตอบแทนต่อส่วนของสินทรัพย์ ก่อนและหลังนำมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่ามาปฏิบัติใช้ พบว่าค่าเฉลี่ยของอัตราส่วนผลตอบแทนต่อส่วนของสินทรัพย์ก่อน

และหลังนำมาตรฐานฉบับนี้มาปฏิบัติใช้ ไม่มีความแตกต่างอย่างมีสาระสำคัญ จึงให้ข้อสรุปได้ว่า อัตราส่วนที่▇▇▇▇▇▇▇▇กระทบมากที่สุด ภายหลังการนำมาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่ามาปฏิบัติใช้ คือ อัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้น กล่าวคือ ในงบแสดงฐานะ การเงินจะต้องบันทึก▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ และหนี้สินสัญญาเช่า▇▇▇▇▇ขึ้นมา โดยการ▇▇▇▇▇ขึ้นของหนี้สินมี มากกว่าสินทรัพย์ และส่วนของผู้ถือหุ้นก็▇▇▇▇▇ขึ้นหรือลดลงได้ขึ้นอยู่กับเงื่อนไขสัญญาเช่า ซึ่งแตกต่าง กันขึ้นอยู่กับบริษัทเลือกนโยบายการบันทึกบัญชี ณ ▇▇▇▇▇▇มาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับนี้ บังคับใช้ ดังนั้น ภายหลังการปฏิบัติใช้ของมาตรฐานฉบับนี้ งบการเงินของบริษัทจะสะท้อน▇▇▇▇▇▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้ และภาระหนี้สินสัญญาเช่า เพื่อให้งบการเงินสะท้อน ผลการ▇▇▇▇▇▇งานของบริษัทมากขึ้น แสดงให้เห็น▇▇▇▇▇▇มีสิทธิ์การครอบครองการใช้สินทรัพย์และหนี้สินที่จะต้องจ่ายตามแต่ละสัญญา และอาจจะส่งผลต่อการปฏิบัติตามเงื่อนไขของสัญญาเงินกู้ (ถ้ามี) กับธนาคาร อย่าง▇▇▇▇ ในสัญญา เงินกู้ จะมีข้อกำหนดให้บริษัท ดำรงสัดส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้น ไม่เกิน 0.2:1 เป็นต้น ดังนั้น บริษัทอาจจะต้องพิจารณาเรื่องเงื่อนไขของสัญญาเงินกู้อย่างเข็มงวด จะเห็นได้ว่ามาตรฐานฉบับนี้มี ผลกระทบสำคัญกับบริษัท และผู้ถือหุ้น และผู้มีส่วนได้เสีย ดังนั้นบริษัทจึงต้อง▇▇▇▇▇▇▇กระทบและ สื่อสารกับผู้มีส่วนได้เสียและผู้ใช้งบการเงิน

จากผลการวิจัยในแต่ละกลุ่มอุตสาหกรรมที่▇▇▇▇▇▇▇▇กระทบจากการปฏิบัติตามมาตรฐานการ รายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า พบว่าแต่ละกลุ่มอุตสาหกรรม▇▇▇▇▇▇▇▇กระทบแตกต่าง กัน จึงยกตัวอย่างกลุ่มอุตสาหกรรมที่มีค่าเฉลี่ยของอัตราส่วนทางการเงินทางการเงินก่อนและหลังการ ปฏิบัติตามมาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับนี้ ที่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญมากที่สุด คือ กลุ่ม เทคโนโลยี และกลุ่มบริการ ซึ่งถ้าพิจารณาสำหรับกลุ่มอุตสาหกรรมเทคโนโลยีและกลุ่มบริการ จะมี สัญญาเช่า▇▇▇▇▇▇งานระยะยาวมากกว่าระยะสั้น ดังนั้นแต่ละกลุ่มอุตสาหกรรมที่▇▇▇▇▇▇▇▇กระทบที่ แตกต่างกันจากการนำมาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับนี้มาใช้ เป็นผลจากการที่บริษัทมี▇▇▇▇▇▇ สัญญาเช่า▇▇▇▇▇▇งานแตกต่างกัน

และจากผลการวิจัยจำแนกตามกลุ่มวิธีปฏิบัติบัญชีทั้ง 3 วิธี (Modified Retrospective Approach (A), Modified Retrospective Approach (B) และ Full Retrospective Approach) พบว่าส่วนใหญ่อัตราส่วนทางการเงินที่มีความแตกต่างกันอย่างมีสาระสำคัญ มาจาก 2 วิธีปฏิบัติทาง บัญชี คือ Modified Retrospective Approach (A) และ Modified Retrospective Approach (B)

บทที่ 5

สรุปผลการวิจัยและข้อเสนอแนะ

5.1 สรุปผลการวิจัย

จากงานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อ▇▇▇▇▇▇▇กระทบต่ออัตราส่วนทางการเงิน ด้านผู้เช่า ก่อนและหลังจากการปฏิบัติตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า (TFRS16) ซึ่งมาตรฐานฉบับใหม่เป็นโครงการการพัฒนามาตรฐานการบัญชีร่วมกัน ระหว่าง คณะกรรมการกำหนดมาตรฐานการบัญชีระหว่างประเทศ (IASB) และคณะกรรมการกำหนด มาตรฐานการรายงานทางการเงินของสหรัฐอเมริกา (FASB) โดยมุ่ง▇▇▇▇ให้การนำเสนอสินทรัพย์และ หนี้สินของผู้▇▇▇▇▇▇▇สะท้อนให้เห็นในงบแสดงฐานะการเงิน แก้ไขปัญหารายการนอกงบแสดงฐานะของ บริษัท ในด้านผู้▇▇▇▇ ▇▇▇เกิดจากการปฏิบัติตามมาตรฐานการบัญชีระหว่างประเทศฉบับที่ 17 เรื่อง สัญญาเช่า ทำให้รายการนอกงบแสดงฐานะการเงินที่เกิดจากสัญญาเช่า▇▇▇▇▇▇งาน ถูกนำมาแสดงไว้ ในงบการเงิน โดยฝั่งผู้เช่าจะต้องบันทึก “▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้” และรับรู้ “หนี้สินสัญญาเช่า” ควบคู่ กัน ซึ่งเกือบทุกสัญญา โดยมีเพียงสัญญา▇▇▇▇▇▇▇มีอายุสัญญาอายุน้อยกว่า 12 เดือน และสัญญาที่มี ▇▇▇▇▇▇ต่ำ (Low value asset) เมื่อสินทรัพย์นั้นเป็นสินทรัพย์ใหม่ ซึ่งผลกระทบจากการปฏิบัติตาม มาตรฐานฉบับใหม่นี้จะทำให้งบกำไรขาดทุนของผู้เช่าไม่มีภาระของค่าเช่าจ่าย แต่จะมีภาระค่าใช้จ่าย ในส่วนของค่าเสื่อมราคาของ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ใช้และดอกเบี้ยจ่าย▇▇▇▇▇ขึ้นแทน ในด้านผลกระทบต่อ งบแสดงฐานะการเงิน คือ ต้องรับรู้รายการสินทรัพย์และหนี้สินในงบแสดงฐานะการเงิน▇▇▇▇▇สูงขึ้น โดยงานวิจัยนี้ทำการศึกษาบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย โดยรวบรวมข้อมูล จากงบการเงินสำหรับปีสิ้นสุด 31 ธันวาคม 2562 และ 31 มีนาคม 2563 และงบการเงินไตรมาส 1 ปี

สิ้นสุด 31 มีนาคม และ 30 มิถุนายน 2563 ที่เปิดเผยข้อมูลผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงนโยบาย

บัญชีใหม่เนื่องจากการนำมาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่ามาถือปฏิบัติใช้ และไม่รวมกลุ่มธุรกิจการเงินเพราะส่วนใหญ่มีลักษณะเป็นผู้ให้เช่ามากกว่าผู้เช่า และบริษัทที่เปิดเผย ข้อมูลไม่ครบถ้วน จึงได้จำนวนบริษัทกลุ่มตัวอย่างทั้งสิ้น 475 บริษัท รวมทั้งข้อมูลจากแหล่งอื่นๆ และวิธีในการศึกษาจะนำข้อมูลในงบการเงินมาปรับปรุงให้เป็นไปตามมาตรฐานการรายงานทาง การเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า เพื่อนำมาวิเคราะห์ความแตกต่างของอัตราส่วนทางการเงินก่อน และหลังจากการปฏิบัติตามมาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับนี้ ทั้งนี้การวิเคราะห์ข้อมูลเบื้องต้น จะใช้สถิติเชิงพรรณนา (Descriptive Statistics) ในการวิเคราะห์ค่าสถิติพื้นฐาน ได้แก่ ค่าต่ำสุด ค่าสูงสุด ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยง▇▇▇มาตรฐาน โดยจะแสดงค่าเฉลี่ยของตัวแปรแต่ละตัวแปร และใช้

สถิติเชิง▇▇▇▇▇▇ (Inferential Statistics) ทำการทดสอบความแตกต่างของผลกระทบของอัตราส่วน ทางการเงินก่อนและหลัง จากการปฏิบัติตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า โดยใช้หาค่าความแตกต่างระหว่างค่าเฉลี่ย 2 กลุ่ม▇▇▇▇▇▇เป็น▇▇▇▇▇ต่อกัน โดยใช้การทดสอบ Paired Samples T-Test โดยหาความแตกต่างของผลกระทบของอัตราส่วนทางการเงิน ทั้ง 4 อัตราส่วนทางการเงิน ได้แก่ อัตราผลตอบแทนต่อสินทรัพย์รวม อัตราผลตอบแทนต่อส่วนของผู้ถือ หุ้น อัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้น และอัตราส่วนหนี้สินต่อสินทรัพย์ โดยบริษัทส่วนใหญ่จาก กลุ่มตัวอย่างที่ศึกษา ส่วนใหญ่ใช้วิธี Modified Retrospective Approach สำหรับใช้บันทึกบัญชี เรื่อง สัญญาเช่า จากผลการ▇▇▇▇▇▇▇กระทบต่ออัตราส่วนทางการเงินด้านผู้เช่า ก่อนและหลังจากการ ปฏิบัติตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า ของบริษัทกลุ่มตัวอย่าง พบว่าเมื่อบริษัทมีการบันทึกสัญญาเช่า▇▇▇▇▇▇งานไว้ในงบการเงิน อัตราส่วนทางการเงินที่สำคัญ

เปลี่ยนแปลงไปอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และเป็นการเปลี่ยนแปลงที่ส่งผลทางลบกับกิจการเป็นสวน

ใหญ่ คืออัตราส่วนที่เกี่ยวข้องกับงบแสดงฐานะการเงิน ซึ่งจะทำให้อัตราส่วนทางการเงินที่ใช้วัดความ เสี่ยง (Risk Ratio) ▇▇▇▇ อัตราส่วนหนี้สินต่อทุน (Debt to Equity ratio) และอัตราส่วนหนี้สินต่อ สินทรัพย์รวม (Debt to Asset ratio) ▇▇▇▇▇ขึ้นอย่างมีนัยสำคัญหากมีสัญญาเช่า▇▇▇▇▇▇งานมาก อัตรา ผลตอบแทนจากสินทรัพย์ (Return on Assets) จะลดลงเนื่องจากมีสินทรัพย์▇▇▇▇▇ขึ้น อัตรา ผลตอบแทนผู้ถือหุ้น (Return on Equity) ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇กระทบอย่างมีนัยสำคัญ ทั้งนี้ทิศทางการ เปลี่ยนแปลงของผลกระทบจากอัตราผลตอบแทนจากสินทรัพย์ลดลง และอัตราผลตอบแทนผู้ถือหุ้น อาจจะ▇▇▇▇▇ขึ้นหรือลดลง ซึ่งเป็นไปตามที่ IASB คาดไว้คืออาจจะ▇▇▇▇▇ขึ้นหรือลดลงก็ได้มีความไม่ แน่นอนและขึ้นอยู่กับ▇▇▇▇▇▇ของสัญญาเช่า▇▇▇▇▇▇งานของบริษัท จากผลการวิจัยข้างต้น ▇▇▇▇▇▇สรุป ผลได้ว่าการเปลี่ยนแปลงของอัตราส่วนทางการเงิน ที่มีผลกระทบมาจากการปฏิบัติตามมาตรฐานการ รายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า ส่งผลกระทบในแง่ลบต่อบริษัท ได้แก่ การ▇▇▇▇▇ขึ้น อย่างมีนัยสำคัญของอัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้น ซึ่งการที่บริษัทมีอัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของ ผู้ถือหุ้นที่▇▇▇▇▇สูงขึ้นนั้น ย่อมส่งผลเสียต่อโครงสร้างทางการเงินของบริษัท และจากการพิ▇ ▇▇▇▇ อัตราส่วนทางการเงินก่อนและหลังนำมาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับนี้มาใช้ ตามแต่ละ อุตสาหกรรม พบว่าอุตสาหกรรมเทคโนโลยีและอุตสาหกรรมบริการ ▇▇▇▇▇▇▇▇กระทบเยอะสุด เนื่อง ด้วยมีสัญญาเช่า▇▇▇▇▇▇งานเยอะและระยะเวลาเช่าส่วนมากเป็นระยะยาว และจากการพิจารณา อัตราส่วนทางการเงินก่อนและหลังนำมาตรฐการรายงานทางการเงินฉบับนี้ ซึ่งแบ่งตามวิธีที่บริษัท ▇▇▇▇▇▇เลือกปฏิบัติทางบัญชีในการใช้บันทึกบัญชีสัญญาเช่า พบว่าส่วนใหญ่อัตราส่วนทางการเงินที่มี ความแตกต่างกันอย่างมีสาระสำคัญ มาจาก 2 วิธีปฏิบัติทางบัญชี คือ Modified Retrospective Approach (A) และ Modified Retrospective Approach (B) ดังนั้นนักลงทุนที่ลงทุนในบริษัทใน

แต่ละกลุ่มอุตสาหกรรมจะต้องศึกษาและระมัดระวังในการลงทุน และอาจทำให้มีผลกระทบในทางลบ ต่อราคาหลักทรัพย์ของบริษัทได้ ประกอบกับผู้ใช้งบการเงินเมื่อทราบถึงผลกระทบของมาตรฐานการ รายงานทางการเงินฉบับนี้ ก็จะได้มีความระมัดระวังในการนำตัวเลขในงบการเงินไปใช้ในการ วิเคราะห์ เพื่อประกอบการตัดสินใจในเรื่องที่สำคัญ

5.2 ข้อจำกัดของงานวิจัย

1.วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลผลกระทบสำหรับมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า ใช้วิธีการเก็บข้อมูลจากหมายเหตุประกอบงบการเงินหลังจากที่มาตรฐานฉบับนี้มผล บังคับใช้ ซึ่งสนใจเฉพาะผลกระทบฝั่งงบแสดงฐานะการเงิน โดยผู้วิจัยใช้▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ว่าผลกระทบฝั่ง งบกำไรขาดทุนไม่มีผลกระทบอย่างมีสาระสำคัญ

2.ข้อมูลที่นำมาวิเคราะห์อัตราส่วนทางการเงิน โดยดึงจาก SETSMART เป็นข้อมูลที่หน่วย

1000 ดังนั้นการวิเคราะห์อัตราส่วนอาจจะมีความ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ แต่คาดว่าไม่มีผลกระทบต่อ อัตราส่วนทางการเงินที่วิเคราะห์ได้อย่างมีสาระสำคัญ

3.สำหรับงบการเงินที่มีรอบบัญชีสิ้นสุด 30 กันยายน 2563 เป็นงบการเงินที่ยัง▇▇▇▇▇▇นำ มาตรฐานการรายงานทางการเงินฉบับนี้มาปฏิบัติใช้ ดังนั้นจึง▇▇▇▇▇▇นำบริษัทดังกล่าวมาอยู่ในกลุ่ม ตัวอย่างที่นำมาวิเคราะห์

5.3 ข้อจำกัดของงานวิจัย

1. ผู้สนใจศึกษาอาจจะศึกษาในส่วนของความ▇▇▇▇▇▇▇▇ระหว่างอัตราส่วนทางการเงินและ ราคาของหลักทรัพย์เพิ่มเติม หรือมีผลกระทบทางด้านอื่น

2. เนื่องจากในการศึกษาวิจัยครั้งนี้เลือกศึกษาเฉพาะบริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ ในกลุ่ม SET ดังนั้นในการศึกษาครั้งต่อไป อาจจะขยายกลุ่มการศึกษาบริษัทที่จดทะเบียนในตลาด หลักทรัพย์ทั้งหมด เพื่อเปรียบเทียบ ผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการปฏิบัติตามมาตรฐานการรายงานทาง การเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญาเช่า ว่ามีผลกระทบเป็นไปในทิศทางเดียวกันหรือไม่

รายการอ้างอิง

งานวิจัย

▇▇▇▇▇▇ ต่อรุ่งเรืองกิจ. (2550). ผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงวิธีการบัญชีสัญญาเช่า▇▇▇▇▇▇งานเป็น สัญญาเช่าการเงินที่มีอัตราส่วนทางการเงินของบริษัทจดทะเบียนในตลาด👉ลักทรัพย์. (การศึกษา▇▇▇▇▇ บัญชีมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยบูรพา, คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, การบัญชี.

▇▇▇▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇▇ธุ์. (2558). ผลกระทบของร่างมาตรฐกานการบัญชีระ👉ว่างประเทศ เรื่องสัญญาเช่า ต่ออัตราส่วนทางการเงินในด้านผู้เช่า กรณีศึกษาบริษัทจดทะเบียนในตลาด👉ลักทรัพย์แ👉่ง ประเทศไทยในกลุ่ม SET100. (การศึกษา▇▇▇▇▇ บัญชีมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยบูรพา, คณะการจัดการและการ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇, การบัญชี

▇▇▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇. (2558). ผลกระทบของร่างมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่อง สัญญา▇▇▇▇ ▇▇▇มีต่อคุณภาพงบการเงิน. (การศึกษา▇▇▇▇▇ บัญชีมหาบัณฑิต) มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์,

คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี, การบัญชีธุรกิจแบบบูรณาการ.

ศิรักษ์ สุขวิบูลย์. (2559). ผลกระทบจากการนำมาตรฐานการรายงานทางการเงินระ👉ว่างประเทศ ฉบับที่16 เรื่อง สัญญาเช่า มาบังคับใช้ต่อวิจารณญาณของผู้ใช้งบการเงินในการประเมิน ความ▇▇▇▇▇▇ในการพยากรณ์กำไร และการประเมินความเสี่ยงทางด้านการเงิน. (การศึกษา ▇▇▇▇▇ บัญชีมหาบัณฑิต) มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์,

คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี, การบัญชีธุรกิจแบบบูรณาการ

▇▇▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇▇▇. (2559). ผลกระทบต่ออัตราส่วนทางการเงินของร่างมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 เรื่องสัญญาเช่า ด้านผู้เช่า กรณีศึกษาบริษัทจดทะเบียนในตลาด👉ลักทรัพย์แ👉่ง ประเทศไทย ในกลุ่ม SET100. (การศึกษา▇▇▇▇▇ บัญชีมหาบัณฑิต) มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี, การบัญชี.

สื่ออิเล็กทรอนิกส์

ศูนย์▇▇▇▇▇▇▇▇การพัฒนาความรู้ตลาดทุน ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย. (2556). การวิเคราะ👉์ อัตราส่วนทางการเงิน. สืบค้นข้อมูลจาก ▇▇▇▇▇://▇▇▇.▇▇▇.▇▇.▇▇/▇▇▇/▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇/▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇/▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇_▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇.▇▇▇

▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇ ▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇. (▇560). IFRS 16 สัญญาเช่าและผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลง มาตรฐาน. สืบค้นข้อมูลจาก ▇▇▇▇://▇▇▇.▇▇▇.▇▇.▇▇/▇▇▇▇▇▇/▇▇▇▇/▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇.▇▇▇

สภาวิชาชีพบัญชีในพระบรมราชูปถัมภ์. (2560). มาตรฐานการบัญชีฉบับที่17 (ปรับปรุง 2560) เรื่อง สัญญาเช่า. สืบค้นข้อมูลจาก ▇▇▇▇://▇▇▇.▇▇▇.▇▇.▇▇/▇▇▇▇▇▇▇/▇▇▇▇▇▇/▇▇▇▇▇

สภาวิชาชีพบัญชีในพระบรมราชูปถัมภ์. (2562). มาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่16 เรื่อง สัญญาเช่า. สืบค้นข้อมูลจาก ▇▇▇▇▇://▇▇▇.▇▇▇▇.▇▇.▇▇/▇▇▇▇▇▇▇/▇▇▇▇▇▇/▇▇▇▇▇▇ ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย. (2563). สรุปรายชื่อบริษัทที่จดทะเบียนในตลาด👉ลักทรัพย์ ณ

▇▇▇▇▇▇ 28 กันยายน 2563. สืบค้นข้อมูลจาก ▇▇▇▇://▇▇▇.▇▇▇.▇▇.▇▇

Electronic Media

Equipment Leasing & Finance Foundation. (2011). Economic impacts of the proposed change to lease accounting standards. Retrieved from ▇▇▇▇://▇▇▇.▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇▇.▇▇▇/▇▇▇▇▇▇▇▇/▇▇/▇▇▇▇▇▇▇▇/

International Accounting Standards Board. (2016). IFRS 16-Effect- analysis. Retrieved from ▇▇▇▇▇://▇▇▇.▇▇▇▇.▇▇▇/-/▇▇▇▇▇/▇▇▇▇▇▇▇/▇▇▇▇▇▇/▇▇▇▇/▇▇▇▇▇▇▇▇▇- documents/ifrs16-effects-analysis.pdf

51

ภาคผนวก

บริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ในกลุ่ม SET

ที่นำมาเป็นกลุ่มตัวอย่างในการวิจัยครั้งนี้ จำนวน 475 บริษัท